درد باسن علل مختلفی دارد. برخی از این موارد با درگیری سیاتیک اشتباه می شوند. یکی از علل شایع درد ناحیه باسن سندرم گلوتئوس ماگزیموس (سرینی بزرگ)است. درگیری اعصاب و عضلات این ناحیه از مباحث گسترده در طب فیزیکی و توانبخشی است. در این پست به سندرم گلوتئوس ماگزیموس می پردازیم. درگیری این عضله می تواند علائم درگیری دنبالچه را ایجاد کند و در اکثر موارد به اشتباه دنبالچه تحت جا اندازی، تزریق یا فیزیوتراپی قرار میگیرد.
عضله سرینی بزرگ کجاست؟
سرینی بزرگ بزرگترین عضله ناحیه ی سرینی (باسن) است. این عضله استخوان لگن (خار ایلیاک) و پایین ستون فقرات (ساکروم) را به قسمت بالایی ران (نوار ایلیئوتیبیال و توبروزیته بزرگ استخوان ران) وصل می کند. عصب دهی آن توسط عصب گلوتئال تحتانی است.
عضلات لگن برای حفظ وضعیت ایستاده بدن ضروری هستند. مطالعات الکترومیوگرافی نشان می دهد که این عضلات حین بالا رفتن از پله، سطح شیب دار، دویدن باید فعال باشند. انقباض عضله سرینی بزرگ باعث راست شدن و چرخش به خارج ران در لگن می شود. همچنین این عضله به دور شدن لگن (ابداکشن) کمک می کند.
عضلات لگن مستعد ضریه خوردن و پارگی کامل و جزیی هستند و به خاطر استفاده ی بیش از حد و نادرست ممکن است به ایجاد سندرم میوفیشیال منجر شود. سندرم میوفاشیال را در بخش دیگری در وبلاگ طب فیزیکی توضیح داده ایم. درگیری عضله باسن می تواند با بورسیت گلوتئال نیز همراه باشد. این درد ممکن است به خاطر ضربه های کوچک ولی تکراری در حین فعالیت های نظیر دویدن در سطح صاف، استفاده زیاد از تجهیزات ورزشی، و سایر فعالیت هایی که نیاز به صاف کردن لگن و به عقب بردن استخوان ران (hip extension) دارد می شود. آسیب غیرنافذ به عضله نیز می تواند باعث بروز این سندرم شود.
درد ناشی از عضله گلوتئوس ماکسیموس چه علایمی ایجاد می کند؟
درد کمر- درد در اطراف دنبالچه- درد و سوزش در باسن
درد قسمت خارجی لگن در نزدیکی یا در اطراف مفصل
افزایش درد هنگام قدم زدن در سربالایی و سطح شیب دار
ناتوانی یا افزایش درد هنگامی که بیمار برای لمس انگشتان پا، خم می شود.
درد لگن و تندرنس وقتی که بیمار می نشیند، وقتی که از روی صندلی بلند می شود، می خوابد و یا از پله بالا می رود. درد با شنا و سایر فعالیتها نیز تشدید می شود.
یک درد تیز در نواحی نشینمنگاه
فعالیت هایی که سبب بروز درد سرینی بزرگ می شوند:
پریدن
سقوط از ارتفاع
شنا، به خصوص هنگام پنجه زدن در شنا- سنگ نوردی
خم کردن بیش از حد زانو- بلند کردن مداوم اجسام سنگین با زانوی خم (این حالت ممکن است از کمر محافظت کند، اما فشار زیادی را بر روی سرینی برزگ قرار می دهد).طولانی نشستن روی سطوح سخت - نشستن برای دوره های طولانی –گذاشتن کیف پول در جیب عقب و طولانی نشستن روی کیف پول
کشش عضلانی ناشی از سقوط یا در اثر جلوگیری از سقوط
تزریق داخل عضلانی- قدم زدن در حال خم شدن به جلو
ضربه های پای تکراری، مانند هنرهای رزمی یا رقص
تمرینات وزنه برداری، به خصوص اسکات و لیفتینگ
نشستن به مدت طولانی
خواب در موقعیتی است که ماهیچه را در حالت کشش یا کوتاه قرار می دهد
علاوه بر عوامل فوق، عاملهای مختلفی می تواند فرد را مستعد سندرم های میوفاشیال کند. برای مثال کسی که صرفا آخر هفته ها ورزش می کند و به فعالیت فیزیکی عادت ندارد، یا وضعیت نامناسب حین کار با کامپیوتر و تماشای تلویزیون میتواند فرد را مستعد کند. و ضعیت تغذیه ای نامناسب و مشکلات روحی روانی نظیر استرس و افسردگی، این بیماری را تشدید می کند. معمولا همراه با درد خشکی و خستگی وجود دارد و ناتوانی فرد را افزایش می دهد. این سندرم می تواند به تنهایی رخ دهد یا همراه با بیماریهای دیگری از قبیل درگیری ریشه های کمری (سیاتیک یا رادیکولوپاتی) یا نوعی الگوی دردر شدید بنام سندرم درد مزمن ناحیه ای باشد.
الگوی درد در سرینی بزرگ:درد در کمر، لگن و باسن می تواند نشان دهنده اختلال عملکرد سرینی بزرگ باشد. درد معمولا به سمت پشت قسمت بالایی ران گسترش می یابد.
نقاط ماشه ای(تریگر پوینت های) سرینی بزرگ: سه نقطه ماشه ای در عضله سرینی بزرگ وجود دارد.
نقطه ماشه ای داخلی که در نزدیکی قسمت تحتاتی استخوان خاجی یا ساکروم و محل اتصال داخلی عضله وجود دارد. درد در لبه استخوان خاجی و چین گلوتیال بیشتر است، ولی ممکن است به زیر ناحیه ی فوقانی ران هم انتشار یابد .درد و حساس بودن موضعی با الگوی افزایش یابنده- کاهش یابنده وجود دارد.
دو نقطه ماشه ای دیگر که یکی در نزدیکی برجستگی پایینی استخوان لگن ( توبروزیته ایسکیال) و یکی در لبه داخلی چین گلوتیال، زیر دنبالچه (کوکسیس) قرار دارد.
درد نقطه ماشه ایتحتانی در کل ناحیه ی باسن منتشر می شوند، به ویژه در قسمت تحتانی اسخوان خاجی( ساکروم)، توبروزیته ایسکیال، و خار خارجی ایلیاک. تندرنس عمقی در لگن همراه با فعالیت تریگر پوینت وجود دارد و بیمار ممکن است از درد عمیق و تیز هنگام نشستن شکایت داشته باشد.
نقطه ماشه ای دنبالچه، درد ناحیه دنباچه و مقعد می دهد. بیماران ممکن است از درد این منطقه هنگام نشستن شکایت داشته باشند. در موارد متعددی به اشتباه جا اندازی دنبالچه یا تزریق دنبالچه انجام می شود ولی در حقیقت این نقطه ماشه ای منشا درد است.
درد در لبه ساکروم و چین گلوتیال بیشتر است، ولی ممکن است به زیر ناحیه ی فوقانی ران هم انتشار یابد.
تست تشخیصی:
تشخیص این سندرم بالینی است. شرح حال و معاینه ی فیزیکی دقیق و بررسی سیتماتیک از جهت نقطه ماشه ای برای هر بیمار مشکوک به این سندرم ضروری است. تریگر پوینت یک یافته تشخیصی برای سندرم سرینی بزرگ است، و با یک تندرس موضعی در عضله سرینی بزرگ مشخص می شود. تحریک این نقطه باعث ایجاد درد موضعی در قسمت داخلی و تحتانی عضله و ارجاع آن به لگن و دنبالچه می شود.
مطالعات الکترودیاگنوستیک افزایش تنش عضلانی را در بعضی بیماران نشان می دهد. به دلیل اینکه تست تشخیصی خاصی وجود ندارد، پزشک باید بیماری های دیگر را رد کند. تشخیص های افتراقی شامل التهاب اولیه عضله، بیماری اولیه لگن، بورسیت گلوتئال، و گیر افتادگی عصب گلوتئال است. مطالعات الکترودیاگنوستیک و تصویربرداری ممکن است بیماریهای همراه از قبیل توده های لگنی و یا ضایعات عصلی لومبوساکرال را نشان دهد. همچنین پزشک باید مشکلات روحی روانی همراه را شناسایی کند.
درمان:
درمان بر بهبود نقاط ماشه ایو آزادسازی عضلات مرتبط استوار است. این امید هست که با قطع کردن چرخه درد، بیمار کاملا بدون درد شود. در درمان علاوه بر دارو می توان از روشهای طب فیزیکی بر اساس نظر پزشک استفاده نمود. یکی از روشهای درمان تزریق نقطه ماشه ای است. در این روش از داروهای مختلفی استفاده می شود. گاهی تنها طب سوزنی باعث بهبود بیماری می گردد. البته کلیه روشهای تزریق یا طب سوزنی باید همراه با درمان عوامل زمینه ساز و تمرینات ورزشی مناسب باشد تا از عود مشکل جلوگیری کند.
به خاطر مشکلات افسردگی و اضطرابی در برخی ازاین بیماران، داروهای ضد افسردگی جزیی از برنامه درمانی هستند. برای بیمارانی که به درمانهای فوق پاسخ ندهند، تزریق سم بوتولونیم نوع A می تواند مدنظر قرار گرفته شود، تزریق مقدار کمی از سم بوتولونیم نوع A، نقش کاملا موفقی در درمان سندرم سرینی بزرگ که به درمانهای دیگر مقاوم است، دارد.
@shariaticlinic
مطالب مرتبط
درد لگن و ران
رزرو واتساپ
اینستاگرام
تلگرام
