کلینیک طب فیزیکی دکتررئيسی و دکـتراحدی

مرکز تخصصی طب فیزیکی و توانبخشی.تشخیص، درمان مشکلات کف لگن، درد، فلج صورت، نوارعصب، فیزیوتراپی

دکتر غلامرضا رئیسی و دکتر طناز احدی

کلینیک طب فیزیکی دکتر غلامرضا رئیسی و دکتر طناز احدی

مرکز تخصصی طب فیزیکی و توانبخشی در تهران (شریعتی) — درمان‌های نوین، غیرجراحی و علمی برای دردها و اختلالات عصبی–عضلانی–اسکلتی.

ورزشهاي ممنوع، مضر و مشکوک

توجه: استفاده از این مطلب و سایر مطالب وبلاگ طب فیزیکی و توانبخشی  فقط با ذکر منبع و لینک فعال مطلب مجاز می باشد.

اولین نسخه این مطلب در مجله درد - سال پنجم شماره ۴۷، بهمن ۱۳۸۳ چاپ شد و به تدریج آنرا کاملتر نمودم.

اغلب وقتي صحبت از ورزش مي‌شود، به ياد فوايد ورزش مي‌افتيم اگرچه اثرات مفيد ورزش بركسي پوشيده نيست، اما ورزشی سودمند است كه براساس توجه به ساختار عضلاني اسكلتي و در نظر گرفتن محدوديتهاي خاص كه در بعضي افراد وجود دارد، برنامه ريزي و انجام شود. بعنوان مثل تمام حركات ورزشي سودمند نمي‌باشند و ضرر ناشي از انجام برخي از حركات بيشتر از فايده آنهاست . اگر چه نمي‌توان بامطالعة تجربي اقدام به اثبات چنين حالتي كرد زيرا از لحاظ اخلاقي نمي‌توان حركات مضر را تجويز نمود و نتايج آنرا بررسي كرد ، اما با بررسي بيومكانيك بدن مي‌توان اين حركات را به سه دسته كلي مشكوك ، مضر و ممنوع تقسيم بندي كرد. برخي از ورزشهاي ذكر شده در اثر مشاهدة موارد متعدد آسيب ناشي از انجام يك فعاليت خاص جزء اين دسته قرار گرفته‌اند.

از طرف ديگر ايجاد آسيب در اثر يك حركت تمريني خاص به فردي كه آن تمرين را انجام مي دهد بستگي دارد. برخي از حركات تمريني مي‌توانند فوايدي براي فرد داشته باشند اما مضرات آنها بيشتر از فايده شان است . برخي ديگر از حركات براي ورزشکاران حرفه‌اي مفيد مي‌باشند اما انجام آنها درافرادي كه تازه تمرينات ورزشي را شروع كرده‌اند باعث آسيب مي‌شود. از طرف ديگر كساني كه به مبتلا به مشكلات عضلاني و مفصلي مي‌باشند بايد در انتخاب حركات تمريني دقت بيشتري مي نمايند. مثلاً انجام برخي تمرينات در پوكي استخوان ، روماتيسم مفصلي و يا كمر درد و . . . باعث بدتر شدن بيماري مي‌گردد.

خوشبختانه تقريباً براي تمام حركات مضر، تمريني بصورت جايگزين وجود دارد و براي هركس حتي در شديد‌ترين حالات بيماري تمريناتي وجود دارد كه به حفظ سلامت كمك مي‌نمايند.

در اينجا به برخي از شايعترين حركات كه مي‌توانند باعث ايجاد آسيب عضلاني و يا مفصلي شوند مي‌پردازيم.

 

1)بالابردن هر دو پا بصورت مستقيم :

شايد بالابردن هر دو پا بصورت مستقيم در يك ورزشكار بعنوان بخشي از دراز و نشستتمرين در نظر گرفته شود. در افراد غير ورزشکار اين تمرين را بعنوان روشي جهت تقويتعضلات شكم توصيه مي کنند . اگر در حين تمرين عضلات شكم خسته شود يا عضلات از ابتدا ضعيف باشند اين حركت باعث افزايش قوس كمر شده و فشار به ديسك بين مهر‌ه‌اي در ناحيه‌اي كمري افزايش مي‌يابد از طرف ديگر انقباض قوي عضلات جلو و عقب ستون فقرات باعث افزايش فشار داخلي ديسك كمر شده و درد بيمار را بدتر كرده يا حتي باعث عود ديسك مي‌شود. لذا در افرادي كه بيرون زدگي ديسك دارند تازماني كه عضلات شكمي بخوبي تقويت نشده اين حركت ممنوع است.

 

2)دراز و نشست :

دراز و نشست بعنوان روشي براي تقويت عضلات شكم مورد توجه قرار گرفته است. اما اگرعضلات شكم ضعيف باشند بجاي فعال شدن و تقويت عضلات شكم ، عضلات ستون فقرات فعال شده و اگر اين تمرين بدرستي انجام نپذيرد، با افزايش قوس كمر و فشار به ديسك مي‌تواند به ستون فقرات كمر آسيب وارد كند. در افرادي كه مفاصل آنها شلي بيش از حد دارد بخصوص در كودكان بايد اين نكته در نظر گرفته شود.

علاوه بر اين حلقه كردن دستها به پشت سرعلاوه بر تحت فشار قراردادن كمر، باعث آسيب مهر‌ه‌هاي گردن نيز مي‌شود.

براي انجام دراز و نشست در افرادی که اين ورزش ممنوعيت خاصی ندارد زانو ها بايد خم باشند و دراز و نشست بصورت آهسته انجام شود. نبايد پاها به جائي گير داشته باشند زير گيردادن پاها باعث مي‌شود بجاي فعال شدن عضلات شكم، عضلات كمر فعال شوند. در صورت ضعف نسبی عضلات شكم مي‌توان يك بالشت كوچك را در پشت شانه قرارداد و دست ها بجاي آنكه پشت سر قرار گيرند، در جلو نزديك زانوها باشند. چرخاندن ستون فقرات در آخر دراز نشست ( رساندن دست راست به زانوي چپ و برعكس) نبايد انجام شود. يكي از حركات مضر براي كمر خم شدن همراه با چرخش كمر است. در هر حال مي‌توان بجاي دراز نشست از حركات جايگزين استفاده نمود.

استفاده از دستگاهائی مثل توتال کر نیز می تواند مشکل زا باشد. استفاده از این دستگاهها در افرادی که مشکل دیسک کمر و لیزخوردگی مهره دارند باعث بدتر شدن بیماری گردد.

 برخي حركات گردن :

بطور كلي انجام حركات ناگهاني ستون فقرات به نظر اكثر متخصصين طب فیزیکی و توانبخشی ممنوع است. حركات چرخش گردن اگر به ملايمت انجام شود و گردن به عقب خم نشود بدون اشكال است. اما خم شدن گردن بسوي عقب بخصوص در افراد سالمند يا افرادي كه بيماري حرکات مضر گردنروماتيسم مفصلي دارند مي‌تواند همراه با خطرات جدي باشد. انجام اين حركت اگر بصورت ناگهاني باشد مي‌تواند به عروق و اعصاب قاعده جمجمه آسيب وارد كند. افرادي كه اصطلاحاً دچار سائيدگي مهره‌هاي گردن بوده يا پوكي استخوان دارند يا سابقه ضربه و درد گردن دارند نيز در معرض آسيب بيشتر مي‌باشند. (قراردادن بالشتك پشت سري روي صندلي اتوموبيل نيز دقيقاً بخاطر جلوگيري از حركت ناگهاني گردن به سمت عقب در هنگام تصادف است).

قرار گرفتن برروي شانه براي دوچرخه زدن با پا كه جز حركات يوگا نيز مي‌باشد باعث خم شدن بيش از حد ستون فقرات گردني شده و با ايجاد فشار برروي رباطها باعث بدتر شدن مشكلات ديسك و آرتروز گردن مي‌شود. اين حركت در افرادي كه سابقه آرتروز يا استئوپروز ستون فقرات مي‌شوند كاملاً ممنوع است.

 حركات ستون فقرات كمري:

اگر چه برخي عقيده ‌دارند كه خم شدن ستون فقرات بسمت عقب كلاً ممنوع است. اما با توجه با اينكه اين حركات جزئي از حركات طبيعي

ستون فقرات بوده و بطور روزمره انجام مي‌شوند انجام اين حركات مشكلي ايجاد نمي‌كند مگر اينكه بصورت كنترل نشده وناگهانی باشد. زيرا

در اين صورت به بافتهاي قسمت پشتی ستون فقرات آسيب واردميشود. حرکات مضر ستون فقراتانجام اين حركات بصورت ملايم و كنترل شده مي‌تواند بعنوان ورزش

مناسبي در برخي افراد مبتلا به كمردرد در نظر گرفته شود ولي در بعضي ديگر بخصوص آنهائي كه ليز خوردگي مهره‌هاي كمري دارند انجام

اين حركات كاملاً ممنوع است.

كشش عضلات پشت ران با تكيه برجاي بلند:

يكي از ضروري ترين كششها براي حفظ سلامت ستون فقرات، كشش حرکات مضرعظلات پشت ران است. اما انجام آن بصورت غير اصولي باعث آسيب مفاصل مي‌شود. بعنوان مثال برخي اين كشش را با قراردادن يك پا برروي جاي بلند انجام مي‌دهند. اگر زاويه‌پائي كه در بالا قرار گرفته نسبت به خط عمود بيشتر از 90 درجه باشد و تنه به جلو خم شود، بر اساس تحقيقات انجام شده ممكن است اين حالت باعث فشار به عصب سياتيك شود.

در افرادي كه كوتاهي عضلات پشت ران دارند اين حركت آسيب بيشتري وارد مي‌سازد.

با توجه به اينكه توضيح حركات مشكوك، مضريا ممنوع در حد اين نوشته نيست. به چند اصل كلي اشاره مي‌شود. اين اصول بايد در انجام

حركات تمريني در نظر گرفته شوند. از طرف ديگر در صورت وجود بيماري خاص عضلاني، اسكلتي ويا قلبی عروقی مشاوره با افراد صاحب نظر در اين زمينه ضروري است.

 

اصول كلي انجام تمرينهاي ورزشي حرکات ورزشی آسیب زا

1)قبل از انجام تمرين، بدن بايد حداقل بمدت پنج تا ده دقيقه گرم شود.

2)از خم كردن بيش از حدمفاصل بخصوص گردن و زانو پرهيز شود.

3)از چرخاندن ناگهاني گردن و ستون فقرات پرهيز شود.

4)انجام حركات چرخشي يا حركاتي كه باعث فشار از پهلو به مفصل زانو گردد پرهيز شود.

5)از انجام كششهاي عضلاني بصورت ضربه‌اي خودداري شود و كشش بصورت فشار پيوسته و يكنواخت اعمال شود.

6)هر حركتي كه باعث درد شود يا آنرا تشديد كند ممنوع است (درد بسياري خفيف كه به آن «درد خوب» نيز گفته مي‌شود اشكال ندارد).

7)انجام كششها بصورت ناگهاني ممنوع است. كشش ناگهاني باعث پاره شدن فيبرهاي عضله شده و نهايتاً باعث كوتاهتر شدن عضله مي‌گردد.

8)بعد از تمرين نبايد فعاليت بطور ناگهاني قطع شود. در عرض هفت تا ده دقيقه و به آرامي فعاليت تمام شود.

در صورت پيدا شدن علايم زير تمرين بسرعت قطع شود:

1)احساس ناراحتي يا درد قابل توجه

2)ايجاد درد قفسه سينه

3)تنگي نفس شديد

4)نامنظم شدن ضربان قلب

در حال حاضر ورزش بصورت علم گسترده‌اي درآمده و ضروري است كه در برنامه ريزي ورزش از سطح مدارس تا سطوح بالاتر دركنار

برنامه‌هاي عملي به برخي از جنبه‌هاي ضروري، تئوري آن نيز پرداخته شود.

 

مطالب مرتبط:

آدرس کلینیک دکتر رئیسی: تهران، شریعتی روبروی پارک شریعتی(کوروش). نبش کوچه پیروز. ساختمان شریعتی. طبقه اول واحد 10 تلفن 22882831
مرکز نوار عصب و عضله 22882831 و 09198045447

آدرس درمانگاه دکتر احدی: بیمارستان فیروزگر 82141229 بخش طب فیزیکی و توانبخشی

پاسخ به سوالات شما

برای پاسخ به سوالات لطفا ابتدا در وبلاگ در مورد پاسخ سوال خود جستجو و مطالعه فرمایید. برای جستجو می توانید از جستجوی گوگل در وبلاگ در پایین صفحه کمک بگیرید. در صورت عدم وجود جواب موارد زیر را مشخصا ذکر فرمایید: لطفا از تایپ زبان فارسی به خط انگلیسی خوداردی فرمایید.

  • سن،
  • جنس،
  • شکایت اصلی
  • زمان شروع ،پاسخ به سوالات خوانندگان
  • محل آن
  • شدت
  • کیفیت (مثلا درد سوزشی)
  • علایم کم کننده از جمله درمانها و داروهایی که علایم را کم کرده است(مثلا استراحت)،
  • علایم تشدید کننده؛
  • علایم همراه (مثلا ایجاد تعریق همراه با تشدید درد)
  • شدت علایم در طول زمان(مثلا از ماه پیش دارد بدتر می شود)
  • آیا بیماری باعث اختلال در فعالیت روزمره زندگی یا کار شده است؟
  • آیا سابقه وجود بیماری دیگری وجود دارد
  • سابقه بیماریهای زیر: مشکل معده، دیابت، تیرویید، یبوست، اشکال چشمی، سایر بیماریهای تشخیص داده شده
  • سابقه فامیلی بیماری
  • سابقه مصرف داروها
  • سابقه شغلی
  • سابقه کشیذن سیگار، مصرف داروها و مواد غیر مجاز

سوالات را می توانید در كامنهاي وبلاگ بپرسيد..

 

سعی ما بر این است که در حداقل زمان به پرسشهای شما پاسخ دهیم . پاسخ سوالات بصورت عمومی و بدون دکر مشخصات منتشر می شود. می توانید به   Grezaraissi at yahoo.com  ایمیل بزنید. 

 

آدرس کلینیک دکتر رئیسی: تهران، شریعتی روبروی پارک شریعتی(کوروش). نبش کوچه پیروز. ساختمان شریعتی. طبقه اول واحد 10 تلفن 22882831
مرکز نوار عصب و عضله 22882831 و 09198045447

آدرس درمانگاه  خانم دکتر احدی:میدان ولی عصر، بیمارستان فیروزگر 82141229 بخش طب فیزیکی و توانبخشی

درمان درد دنبالچه

توجه: استفاده از این مطلب و سایر مطالب وبلاگ طب فیزیکی و توانبخشی  فقط با ذکر منبع و لینک فعال مطلب مجاز می باشد

درد دنبالچه درد آزار دهنده اي است. علل مختلفي باعث ايجاد درد در ناحيه دنبالچه مي شود كه درمان درد دنبالچه بر اساس تشخيص علت درد است. در موارد زيادي درد دنبالچه بعلت درگيري بافتهاي اطراف دنبالچه است. درمانهاي مختلفي در طب فيزيكي و توانبخشي براي درد دنبالچه انجام مي شود. درمانهای رایج موجود برای درد دنبالچه که توسط متخصصین طب فیزیکی بکار برده می شود شامل استراحت، بالشهای مخصوص دنبالچه،درمان دارویی شامل داروهای ضد التهاب غیر استروییدی ، فیزیوتراپی، بيوفيدبك،  طب سوزنی، درمانهای دستی و درمانهای مداخله ای مانند تزریق ماده بی حسی و کورتیکوا

درمان درد دنبالچه

ستروئید در ساختارهای دردناک، تزریق مواد افزایش دهنده رشد مثل دکستروز(پرولوتراپی) یا پی آرپی، تزریقهای داخل دیسک، تخریب رادیو فرکوئنسی دیسکهای کوکسیژئال و بلوک کودال و بلوک گانگلیون ابمپار  است  . تزریق موضعی استروئید در بیمارانی که به درمان نگاهدارنده پاسخ ندادند مفید بوده است جراحی دنبالچه جایی در درمان درد دنبالچه ندارد. ، اغلب بیماران نیاز به تکرارتزریق در طول زمان دارند.تزریق کورتیکواستروئید در یک مطالعه 5 ساله 78٪ موفقیت داشته است. اضافه کردن مانیپولیشن (درمان دستی) به تزریق باعث25٪ افزایش در نتایج مطلوب میشود. مانیپولیشن با پارگی باندهای فیبروزه که در اثر التهاب مزمن بوجود آمده ،در کنار تزریق دنبالجه در موارد شکست سایر درمان نگاهدارنده مفید است و از آنجا که اثر درمانهای دستی داخل مقعدی در درد مزمن دنبالچه کم است ،همراهی آن با تزریق جهت بدست آوردن نتایج بهتر توسط متخصصین طب فیزیکی به کار میرود.

مطالب مرتبط :

 

آدرس کلینیک دکتر رئیسی: تهران، شریعتی روبروی پارک شریعتی(کوروش). نبش کوچه پیروز. ساختمان شریعتی. طبقه اول واحد 10 تلفن 22882831
مرکز نوار عصب و عضله 22882831 و 09198045447

آدرس درمانگاه دکتر احدی: بیمارستان فیروزگر 82141229 بخش طب فیزیکی و توانبخشی

درمان دیسک کمر ناشی وارد آمدن فشار زیاد روی دیسک

فتق یا بیرون زدگی دیسک کمر بسیاری از افراد با هیچ گونه علائمی همراه نیست، و در تحقیقات انجام شده پس از ام آر ای افراد عادی و بدون درد مشاهده شده که درصد زیادی از این افراد  پارگی دیسک کمر یا بیرون زدگی دیسک داشته‌اند. اما گاهی اوقات علائم آن‌قدر شدید و مزمن است که روند زندگی بیمار را مختل می‌کند. شدت بروز علائم به این موضوع بستگی دارد که آیا بخش بیرون زده بر عصب‌های مجاور مهره‌های کمری اثر می‌گذارد یا خیر. چنانچه مایع داخل دیسک بین‌مهره‌ای از پارگی ایجاد شده در دیواره خارجی دیسک بیرون بزند، مشکل فتق دیسک پیش می‌آید. اگر ماده جابجا شده دیسک تماسی با عصب‌ها نداشته باشد، ممکن است عارضه مدتی طولانی تشخیص داده نشود. اما در صورت تحت فشار قرار گرفتن نخاع یا ریشه عصب یا تحریک شدن عصب‌ها توسط ماده دیسک، درد شدید زندگی بیمار را تحت الشعاع قرار خواهد داد.

درمان دیسک کمر شدید و خفیف با طب فیزیکی

درد اکثر بیماران دچار فتق دیسک کمر با بهره‌گیری از درمان‌های غیرجراحی (طب فیزیکی و توانبخشی) کاملا بهبود یافته یا حداقل  تاحد زیادی بهبود می‌یابد:

  • در تخصص طب فیزیکی بر اساس نیاز بیمار طیف گسترده ای از درمان‌ها براساس شرح حال، معاینه و تست‌های تشخیصی انجام می‌شود. در صورت نیاز متخصصین طب فیزیکی از بیمار نوار عصب و عضله می‌گیرند.
  • روش‌های استفاده شده در درمان کمردرد و دیسک بیرون زده در تخصص طب فیزیکی بسیار گسترده است و  شامل تجویز داروی مناسب، آموزش ورزش مناسب، تزریقات در کنار عصب یا داخل دیسک، مانیپولاسیون، تصحیح بیومکانیک با استفاده از کفی یا تمرین مناسب، تجویز کمربند مناسب، لیزر درمانی، آب درمانی، کشش کمر، طب سوزنی، ماساژ، بیوفیدبک و درمان‌های شناختی رفتاری و مشاوره در مورد تغییر سبک زندگی است.

چنانچه درد بیمار پس از چند هفته تسکین نیابد، یا ضعف عضلانی عمده وجود داشته باشد و یا علایمی مثل بی اختیاری ادراری یا بی حسی ناحیه تناسلی وجود داشته باشد جراحی برای رفع فشار روی عصب درگیر توصیه می‌شود.

ارتباط با ما

در مرکز دکتر غلامرضا رئیسی، متخصص طب فیزیکی و توانبخشی، انواع روش‌های غیرجراحی برای درمان بیماری‌های اسکلتی عضلانی از جمله دیسک کمر در اختیار بیماران قرار می‌گیرد.مراجعین محترم می‌توانند برای دریافت اطلاعات بیشتر یا رزرو نوبت با شماره 22893429 تماس حاصل فرمایند

مراحل فتق دیسک


فشار علت اصلی بیرون زدگی دیسک کمر است. چون ستون فقرات در صاف نگه داشتن بالاتنه و سر نقش دارد و درعین حال اندامی انعطاف‌پذیر است، دیسک‌ها فشار بسیار زیادی را تحمل می‌کنند. عامل‌هایی مانند وضعیت اندامی و چاقی این فشار را افزایش می‌دهد، از طرفی بالا رفتن سن نیز قابلیت دیسک‌ها را برای جذب این فشار کاهش می‌دهد. این نیروها زمینه را برای بروز تدریجی عارضه‌های دژنراتیو و فرسایشی مانند فتق دیسک آماده می‌کند، البته گاهی آسیب‌ها و سوانح ناگهانی عامل فتق دیسک است مثلا در افراد جوانی که فشار ناگهانی به کمر وارد می‌کنند بدون وجود تغییرات دژنراتیو (آرتروز) دیسک بطور ناگهانی بیرون می‌زند. مرحله‌بندی رایج فتق دیسک دژنراتیو به شرح زیر است: 

  • دژنراسیون: آب و پروتئین دیسک و همچنین خاصیت ارتجاعی دیسک به مرور زمان کم می‌شود. بطور عام به این پدیده آرتروز گفته می شود.
  • پرولاپس: ماده ژلاتینی مانند مرکز دیسک به سمت بیرون رانده می‌شود، در نتیجه لایه بیرونی فیبری و سخت دیسک برجسته می‌شود.
  • بیرون زدگی: فشار متغیر ترک‌ها یا پارگی‌هایی را ایجاد می‌کند و ماده دیسک از راه این شکاف‌ها بیرون می‌زند و وارد کانال نخاعی وارد می‌شود.
  • جدا شدن دیسک: ماده دیسک برجسته کاملاً از جسم دیسک جدا می‌شود و بر عصب‌های ستون فقرات اثر می‌گذارد.

گاهی به بیماران گفته شده که دیسک پاره شده است. باید توجه داشت که این اصطلاح کلی است و پارگی دیسک درجات مختلفی دارد. بسیاری از پارگی‌های دیسک بدون علامت می‌باشند و یا با درد گذرائی بهبود می‌یابند. متاسفانه یکی از علل مزمن شدن درد دیسک ترساندن بیمار است و ترس از حرکت ناشی از آن زندگی بیماران را مختل می‌کند که در بخش دیگری توضیح داده شده است.

علت بیرون زدگی دیسک کمر چیست؟


فتق دیسک کمر علل متعددی دارد که از آن جمله می‌توان به آسیب‌دیدگی حاد یا فشارهای مزمن در طول زمان، وضعیت اندامی، چاقی و به ویژه دژنراسیون یا فرایند طبیعی ساییدگی اشاره کرد. عولامل ژنتیکی در بیرون زدگی دیسک موثر می‌باشند. آب موجود در دیسک همگام با افزایش سن کاهش می‌دهد و دیسک آسیب‌پذیر می‌شود، در نتیجه خاصیت محافظت کنندگی دیسک بین مهره‌ای و قدرت جذب ضربه آن کاهش می‌یابد. در این شرایط ممکن است دیواره خارجی دیسک پاره شود و ماده ژلاتینی داخل دیسک از راه این پارگی وارد کانال نخاعی شود. هرچند فتق دیسک همواره دردناک نیست، اما گاهی به عصب‌های نخاعی مجاور فشار می‌آورد و باعث بروز علائم شدید و ناتوان کننده می‌شود. اکثر موارد بیرون زدگی دیسک کمر بعلت فشارهای کم اما طولانی مدت است. بسیاری از افرادی که مثلا  کارمند هستند می‌پرسند ما که کار سنگینی نکردیم چرا دیسکمان بیرون زده است. فشارهای کم ولی مکرر در طول زمان همزمان با ضعف عضلات ستون فقرات، شکم و کف لگن باعث آسیب دیسک می‌شود و دیسک بتدریج در یک نقطه ضعیف می‌شود تا نهایتا با یک حرکت کوچک بیرون زدگی شدید پیدا کرد و علایم شدیدی را ایجاد می‌کند. باید توجه داشت که علت بسیاری از موارد کمردرد دیسک کمر نیست و متاسفانه با انجام ام آر آی و دیدن دیسک که می‌تواند در افراد سالم هم دیده شود) بسیاری این علایم را به دیسک ارتباط داده و بیمار را نگران می‌کنند.

نشانه‌های فتق دیسک کمر چیست؟


امکان بیرون زدگی دیسک در هر نقطه‌ای از ستون فقرات وجود دارد، اما این عارضه بیشتر در مهره‌های کمری و گردنی بروز می‌یابد. علت درصد پایین شیوع فتق مهره‌های پشتی این است که پایداری نسبی مهره‌های پشتی (صدری)، آنها را نسبت به مهره‌های گردنی و کمری تحت ساییدگی  بسیار کمتری قرار می‌دهد. پارگی دیسک دو اثر بر روی عصب می‌گذارد که تصمیم برای درمان در شناخت آن موثر است. یکی اثر شیمیایی و دیگری اثر فیزیکی است. مواد داخل دیسک بسیار محرک می‌باشند و با بیرون ریخت آنها التهاب شدیدی بر روی عصب ایجاد می‌کنند. مثل اینکه ماده اسیدی روی عصب ریخته شود. این پدیده درد و حتی آسیب عصبی شدیدی ایجاد می‌کند. در این حالت حتی با جراحی دردر بیمار بهتر نمی‌شود و ممکن است بدتر هم شود. با درمان داروئی، تزریق کنار عصب و سایر درمان‌ها طب فیزیکی به تدریج این اثر بهتر می‌شود. اگر ضعف عضلانی در اثر تحریک شیمیائی باشد باز هم جراحی در این موارد کارساز نیست. اگر بخش داخلی دیسک با عصب یا نخاع تماس پیدا کند و بر عصب فشار وارد سازد نوع دیگری از آسیب عصب توسط دیسک است. در این حالت اگر فشار زیاد باشد جراحی به بیمار کمک می‌کند. علایمی که تحریک عصبی ایجاد می‌کند و اصطلاحا به آن سیاتیکا یا درد سیاتیک می گویند شامل موارد زیر است:

  • درد در مسیر تحت فشار قرار گرفتن عصب
  • بی‌حسی یا گزگز در ناحیه‌های درگیر
  • ضعف عضلانی بازوها یا پاها

موارد بسیار وخیم فتق دیسک مهره‌های کمری منجر به ابتلا به سندرم کودا اکوینا و فلج شدن بیمار می‌شود. در این حالت باید برای درمان سریع تحت عمل جراحی قرار گیرد.

فرایند تشخیص فتق دیسک


برای تشخیص دقیق عارضه‌های ستون فقرات و کمردرد، مانند فتق دیسک باید به متخصص طب فیزیکی مراجعه نمود. ازآنجایی که علائم فتق دیسک مشابه علائم دیگر عارضه‌ها یا آسیب‌دیدگی‌های ستون فقرات است، بنابراین تشخیص صحیح برای شروع درمان مناسب بسیار مهم است. افزایش آگاهی درباره فرایند تشخیص فتق دیسک باعث می‌شود که بیمار هنگام مراجعه به پزشک اضطراب کمتری داشته باشد و بهتر بتواند در روند تهیه طرح درمان مشارکت کند.

بررسی علائم و پرونده پزشکی بیمار

بررسی علائم و پرونده پزشکی بیمار نخستین گام برای تشخیص فتق دیسک است. جلسه ویزیت در ابتدا معمولاً به پرسش و پاسخ اختصاص می‌یابد تا پزشک اطلاعات کافی درباره عارضه، علائم، درمان‌های پیشین و سلامت عمومی بیمار کسب کند. بیمار در ویزیت پزشک ابتدا باید مشکل خود را بیان کند. مثلا کمردرد، گردن درد و... برخی بیماران پس از پرسش از اینکه مشکل شما چیست می گویند دیسک کمر، آرتروز، تنگی نخاع. در موارد زیادی اشتباه تشخیصی وجود دارد و اکثر بیماران مراجعه کننده علت کمردرد چیزی غیر از دیسک کمر است. گاه عواملی مثل عفونت‌ها بخصوص تب مالت، تومرها و شکستگی عامل کمردرد است. بیمار باید به دقت به خصوصیات درد خود توجه کند و آنرا بدقت بیان کند. موارد مهم شامل نکات زیر است:

  • شدت درد: اگر بدون دردی را صفر و بدترین درد را 10 حساب کنیم چه نمره ای به درد خود می دهید.
  • چه موقعیت‌هایی باعث بهتر یا بدتر شدن این درد می‌شود.
  • شروع درد ناگهانی بوده یا تدریجی.
  • درد در چه مناطقی حس می‌شود.
  • آیا درد همراه با گزگز مورمور، ضعف حرکتی است.
  • آیا درد ممتد است یا منقطع، ایا ماهیت تیر کشنده دارد؟
  • اگر تیر می کشد تا کجاست، سایر علایم همراه مثل تب، تعریق وجود دارد؟
  • آیا مشکلی در کنترل ادرار وجود دارد. ایا درد به ناحیه تناسلی تیر می کشد یا گزگز و مورمور یا بیحسی در ناحیه تناسلی وجود دارد؟
  • آیا سابقه هرگونه بیماری دیگری بخصوص پوکی استخوان، سرطان از هر نوع حتی کاملا درمان شده، ضربه یا افتادن وجود دارد ؟

 همچنین پزشک به آن دسته از عامل‌های سبک زندگی، مانند چاقی، مصرف الکل و دخانیات یا شرکت در ورزش‌های پربرخورد، توجه می‌کند که می‌تواند باعث فرسایش ستون فقرات شود. به علاوه چون شواهدی دال بر ارثی بودن ناراحتی‌های ستون فقرات وجود دارد، سابقه خانوادگی ابتلا به این مشکلات نیز بررسی می‌شود. در هنگام مراجعه به پزشک لیست کاملی از داروهای مصرفی را بر روی برگه‌ای نوشته و همراه خود داشته باشید. حتی داروهایی که به ظار بی اهمیت بنظر می‌رسند. موارد متعددی دیده می‌شود که یک بیمار چند دارو از یک دسته مصرف می‌کند. مصرف برخی ویتامین‌ها مثل ویتامین د اگر بیش از حد باشد مضر است. در برخی افراد حتی مصرف یک بروفن می‌تواند کلیه را از کار بیندازد. و اضافه نمودن یک دارو 25 درصد احتمال تداخل داروئی و ایجاد عارضه را بیشتر می‌کند. برگه‌های دفترچه بیمه به هیچ وجه خوانا نمی‌باشند بنابراین حتما لیستی از داروها همراه داشته باشید.

معاینه بالینی

متخصص طب فیزیکی معاینه بالینی کاملی را در مرحله بعد انجام می‌دهد؛ هدف از این معاینه تعیین دامنه حرکتی، عملکرد عصبی، واکنش‌ها و قدرت عضلات و حس است است. معاینه اطلاعات مفیدی را برای تایید تشخیص در اختیار پزشک قرار می‌دهد. همیشه در مراجعه به پزشک لباس راحت بپوشید.

تصویربرداری و آزمایش‌های دیگر

تصویربرداری در نهایت برای تایید تشخیص فتق دیسک انجام می‌شود. رادیوگرافی کوتاه شدن دیسک یا وجود زائده یا خار استخوانی را نشان می‌دهد، MRI یا سی تی اسکن نیز تصویری از ستون فقرات و بیرون زدگی حاد دیسک به دست می‌دهد. همچنین پزشک با توجه به ماهیت و شدت علائم، دستور آزمایش خون، تست هدایت عصبی یا نوار عصب می‌دهد.اکثر متخصصین طب فیزیکی و توانبخشی نوار عصب و عضله را انجام می‌دهند.

درمان قطعی دیسک کمر


دیسک جزو معدود مواردی است که قابلیت بهبودی و ترمیم کامل را دارد.  عوامل مزمن شدن درد کمر در بخش دیگر  توضیح داده شده است. با توجه به شدت علائم فتق دیسک، درمان‌های محافظه کارانه می‌تواند باعث بهبودی بیمار شده و درد را تاحد زیادی تسکین دهد؛ به همین دلیل درمان‌های غیرجراحی توصیه می‌شود تنها در موارد  خاصی که قبلا اشاره شد درمان جراحی توصیه می‌شود. باید توجه داشت که جراحی درمان قطعی دیسک کمر نیست و فقط باید در موارد ضروری انجام شود. جراحی دیسک کمر و لیز خوردگی مهره‌ها درد کمر را بهتر نمی‌کند بلکه حتی آنرا بدتر می‌کند و در مواردی که درد در پا تیر می‌کشد به بیمار کمک می‌کند. متاسفانه درمان دردهای بعد از جراحی بسیار مشکل است و در بهترین حالت تنها 30 درصد می‌توان درد را کم کرد بنابراین قبل از جراحی بجز در موارد اورژانس که قبلا ذکر شد، درمان غیر جراحی باید انجام شود.

درمان‌های غیرجراحی فتق دیسک

درد بسیاری از بیماران دچار بیرون زدگی خفیف دیسک با درمان‌های محافظه کارانه بهبود می‌یابد. دیسک بیرون زده تحت فشار مهره‌های مجاور صاف و پهن می‌شود. ابعاد دیسک در اثر این فشار به مرور فراتر از حدعادی می‌شود، دیسک وارد کانال نخاعی می‌شود و ممکن است ریشه‌های عصب‌های آن نقطه را تحریک کند. کاهش فشار روی عصب واقع در کانال نخاعی و در نتیجه تسکین علائمی مانند درد، بی‌حسی، گزگز و ضعف ناشی از فتق دیسک از اهداف اصلی درمان‌های غیرجراحی به شمار می‌رود. درمان‌های کلینیک‌های طب فیزیکی و توانبخشی جهت درمان فتق دیسک عبارت‌اند از:

  • تجویز داروی مناسب
  • آموزش ورزش مناسب
  • تزریقات در کنار عصب یا داخل دیسک
  • مانیپولاسیون
  •  تصحیح بیومکانیک با استفاده از کفی یا تمرین مناسب
  • تجویز کمربند مناسب
  • لیزر درمانی
  • آب درمانی
  • کشش کمر
  •  طب سوزنی
  •  ماساژ
  •  بیوفیدبک
  • درمان‌های شناختی رفتاری
  • مشاوره در مورد تغییر سبک زندگی

مزایای طب فیزیکی برای درمان فتق دیسک کمر

فتق دیسک غالباً با بهره‌گیری از درمان‌های غیرجراحی یعنی روش‌های درمانی تخصص طب فیزیکی و توانبخشی درمان می‌شود. این عارضه پی‌آمد آسیب دیدن دیسک بین‌مهره‌ای است که عامل اصلی آن استرس‌های روزمره‌ای است که به ستون فقرات فشار می‌آورد. پوسته بیرونی دیسک در اثر تحمل این فشار مداوم به تدریج ترک می‌خورد و مایع داخلی دیسک از راه این ترک وارد ستون فقرات می‌شود. متخصص طب فیزیکی سعی می‌کند که فشار روی مهره‌ها و دیسک‌ها را با روش‌هایی که توضیح داده شد کاهش دهد، همچنین عضلات مرکزی نیز تقویت می‌شود تا بهتر بتواند ستون فقرات را نگه دارد و از فشردگی آتی جلوگیری شود. اگر با مشکل فتق دیسک مواجه هستید و در جستجوی روشی موثر برای درمان آن هستید، حتی برنامه جراحی دارید حتما با متخصص  طب فیزیکی مجرب برای درمان دیسک کمر و گردن مشورت کنید. تخصص طب فیزیکی و توانبخشی با ارزیابی دقیق علت کمردرد، داشتن روش تشخیصی نوار عصب و عضله، و استفاده از روش‌های درمانی مختلف که هر کدام برای بیمار بر اساس تشخیص طراحی می‌شود بهترین گزینه در درمان کمردردهای مختلف را ارائه می‌نماید. تمرین‌های طب فیزیکی با هدف کاهش فشار ناشی از فتق دیسک طراحی می‌شود. اکثر بیماران به دو روش فعال و غیرفعال تحت درمان طب فیزیکی قرار می‌گیرند، ترکیب این دو روش حداکثر تاثیر را برای درمان بیماری دارد. مداخله‌های طب فیزیکی غیرفعال (پسیو) شامل موارد زیر می‌شود:

تجویز داروی مناسب،  تزریقات در کنار عصب یا داخل دیسک، مانیپولاسیون، تصحیح بیومکانیک با استفاده از کفی یا تمرین مناسب، تجویز کمربند مناسب، لیزر درمانی، کشش کمر، طب سوزنی، ماساژ،  درمان‌های شناختی رفتاری و مشاوره در مورد تغییر سبک زندگی

درمان غیرفعال برای کاهش دردر  کاهش فشار دیسک انجام می شود تا روشهای توانبخشی فعال آغاز شود روشهای توانبخشی فعال شامل موارد زیر است:

  • تمرین‌های تقویت کننده عضلات مرکزی
  • تمرین‌های پایدار کننده
  • کشش‌های افزایش دهنده انعطاف‌پذیری
  • بیوفیدبک
  • آب درمانی

بیمار در شروع درمان فعال و تقویت شدن عضلات ستون فقرات،ممکن است اندکی دچار ناراحتی می‌شود. البته از بیماران خواسته می‌شود که در صورت تحمل درد یا ناراحتی حین انجام فعالیت‌های طب فیزیکی یا بلافاصله پس از آن، موضوع را به پزشک معالج خود اطلاع دهند. در حال حاضر روش قدیمی که برای بیرون زدگی دیسک دو هفته استراحت مطلق  داده می شد مضر شناخته شده و بیمار باید هرچه سریعتر حتی با افزایش مختصر درد تحت نظارت پزشک تمرینات فعال یا آب درمانی را شروع کند.

چه موقع دیسک کمر را باید عمل کرد؟

 اکثر کمردرد ها با درمان‌های غیر جراحی بهبود می یابند.  تنها % 2 موارد کمردرد نیاز به جراحی دارند. جراحی نابجا باعث افزایش ایجاد احتمال مزمن شدن و ناتوانی بیمار می‌شود. اگر بیمار در یک برنامه طب فیزیکی و توانبخشی بهبود نیابد جراحی توصیه می‌شود. در مطالعات متعدد دیده شده اگر تنگی کانال نخاعی با تاخیر عمل شود تفاوتی با عمل زودرس آن ندارد. این مطلب که بیرون زدگی شدید دیسک باید عمل شود رد شده است و بستگی به شدت فشار روی عصب دارد. در موارد خاصی نیاز به عمل جراحی برای درمان کمردرد وجود دارد این موارد شامل حالات زیر است:

1. درد شدید که حداقل سه هفته به درمان‌های غیر جراحی (طب فیزیکی و توانبخشی) پاسخ ندهد.

2. ضعف عضلانی یا بی حسی که پیشرفت نماید یا در نوار عصب و عضله بدتر شود.

3. وجود علائم ارداری مثل گیر کردن ادرار یا بی حسی و گزگز در ناحیه دستگاه تناسلی

علائم ام آر آی به تشخیص بیماری و ارزیابی وضعیت  کمک می‌کنند اما در تصمیم گیری برای نقش اساسی ندارند. غیر از موارد فوق نیازی به جراحی دیسک نیست. متخصصین طب فیزیکی و توانبخشی در مورد درمان‌های غیر جراحی دیسک گردن و کمر تجربه و تبحر دارند. فقط در صورت لزوم بیمار را برای جراحی به متخصصین مربوطه ارجاع می‌کنند.

پرسش و پاسخ


برخی از سوالات رایج درباره دیسک کمر عبارت اند از:

چه مراقبت‌هایی بعد از جراحی دیسک کمر لازم است؟

در مراحل اولیه پس از  جراحی فتق دیسک، درمان‌های زیر برای تسریع دوران بهبود توصیه می‌شود:

توصیه‌های بعد از جراحی بسته به روش و نوع جراحی و وضعیت بیمار متفاوت است و بیماران باید توصیه‌ها را از پزشک جراح خود دریافت نمایند. توصیه‌های زیر بصورت کلی آورده شده است:

  • استراحت: جراحی باز ستون فقرات عملی با تهاجم بالا است، که برای انجام آن برش‌های بزرگ ایجاد و ماهیچه بریده می‌شود؛ بنابراین بیمار باید چند روز در بیمارستان بستری شود. اما اگر عمل به روش کم تهاجمی و بسته انجام شده باشد، نیازی به بستری شدن نیست، اما بیمار باید مدتی در خانه استراحت کند.
  • مصرف داروهای غیراستروئیدی ضدالتهاب (NSAIDs): این داروها نقش مهمی در دوران بهبود دارند، چرا که می‌توانند التهاب ناحیه جراحی شده کمر یا گردن را کاهش دهند و درد خفیف تا متوسط را تسکین دهند. 
  • اجتناب از انجام فعالیت‌هایی که شامل بلند کردن اشیاء، خم شدن یا چرخیدن می‌شود: محدود کردن این فعالیت‌ها فشار روی ناحیه درگیر ستون فقرات را کاهش می‌دهد و روند بهبود را تسهیل می‌کند.
  • انجام دادن ورزش‌های کم برخورد و یا شرکت در جلسات طب فیزیکی و فیزیوتراپی: بیمار باید پس از به دست آوردن توانایی لازم، چند بار در روز راه برود و شدت تمرین‌ها را به مرور افزایش بدهد. همچنین بیمار در صورت لزوم به متخصص طب فیزیکی معرفی می‌شود تا مکانیک بدن با انجام تمرین‌ها و حرکات اصلاحی مناسب بهبود داده شود.

چه داروهایی برای تسکین درد ناشی از فتق دیسک کمر تجویز می‌شود؟

در مراحل ابتدائی می‌توان از داروهای مسکن استفاده کرد. هرچند استامینوفن (تایلنول) یک مسکن موثر است، اما معمولاً داروهای غیراستروئیدی ضدالتهاب برای تسکین درد ناشی از فتق دیسک تجویز می‌شود، چون اگر دیواره دیسک تحریک شود یا عصب تحت فشار قرار بگیرد، دیسک بیرون زده باعث ورم خواهد شد. داروهای NSAIDs علاوه بر تسکین درد، التهاب را نیز کاهش می‌دهند. مصرف کوتاه مدت NSAIDs گردن درد و کمردرد مزمن را آرام می‌کند. مسکن‌های بدون نسخه زیر برای کاهش درد دیسک کمر توصیه می‌شود:

  • ایبوپروفن
  • ناپروکسین (الیو)

درست است که داروهای NSAIDs درد فتق دیسک را آرام می‌کند، اما از یاد نبرید که این داروها عارضه را درمان نمی‌کند. اگر درد شدیدی باشد یا با داروهای فوق کنترل نشود باید به پزشک مراجعه کنید.

آیا درمان‌های جایگزین و مکمل مناسبی برای فتق دیسک وجود دارد؟

درمان‌های مکمل زیادی ادعا می‌شود که در درمان دیسک کاربرد دارند اما بسیاری از این درمان‌ها اثر ندارند. درمان‌های مکمل که دارای شواهد علمی می‌باشند درد رشته طب فیزیکی و توانبخشی  آموزش داده شده و برای درمان بیماران از آنها استفاده می‌شود. این روش‌ها که بیشترین کاربرد را برای درمان گردن درد و کمردرد دارند، عبارت‌اند از:

  • درمان دستی یا مانیپولاسیون: متخصص درمان دستی (متخصص طب فیزیکی و توانبخشی) مفصل‌های ستون فقرات را با استفاده از دستان و گاهی اوقات وسایل دیگر دستکاری (مانیپولاسیون) می‌کند تا درد کاهش  یافته و عملکرد بیمار بهتر شود. سبک متخصصین طب فیزیکی و توانبخشی در این زمینه با کایروپراکتیک متفاوت است. شواهد علمی نشان دهنده خطر انجام مانیپولاسیون در گردن است بنابر این مانیپولاسیون گردن با روش‌های بی خطر طب فیزیکی و توانبخشی جایگزین شده است.
  • طب سوزنی: متخصصین طب فیزیک دوره طب سوزنی را هم می گزرانند و سوزن‌های بسیار ظریفی را در نقاط معینی از بدن فرو می‌کند توضیحات بیشتر در سایر بخش‌های وبلاگ داده شده است.
  • ماساژ: در کلینیک‌های  طب فیزیکی ماساژدرمانی در کنار درمان‌های دیگر انجام می‌شود.

چگونه از بیرون زدن دیسک کمر پیشگیری کنیم؟

مهم‌ترین دلیل قابل کنترل دیسک کمرفشارهای مزمن و کم در طول زمان همراه با ضعف عضلانی است. تغییرات ساده زیر سلامت ستون فقرات را ارتقاء می‌دهد:

  • بهبود وضعیت اندامی
  • ترک سیگار
  • نگه داشتن وزن در محدوده نرمال
  • انجام دادن تمرین‌های کششی مناسب
  • ورزش کردن

نقش متخصص طب فیزیکی و توانبخشی در درمان بیماریها

طب فیزیکی و توانبخشی در یک بيان ستایش زندگی است. دیدگاه متخصصین طب فیزیکی و توانبخشی این است که زنده بودن کافی نیست، باید زندگی کرد. تخصص بالینی است که از سال 1345 در کشور ما وجود داشته است و اولین بیمارستان توانبخشی خاورمیانه نیز در ایران آغاز بکار کرده است. خوشبختانه در سال‌های اخیر خدمات مختلف آن مورد توجه قرار گرفته است. متخصصین این رشته در پیشگیری، تشخیص و درمان بیماران مختلف در همه گروه‌های سنی فعالیت دارند. این رشته شامل سه بخش طب فیزیکی، توانبخشی و الکترودیاگنوز است. طب فیزیکی معمولاً درمان‌های پسیو (غیرفعال) و اکتیو (فعال) را دربرمی‌گیرد. درمان‌های پسیو تحریک الکتریکی، درمان دستی (مانیپولاسیون یا دستکاری ارتوپدی)، آزادسازی میوفاشیال، اولتراسوند و تجویز یخ درمانی یا گرما درمانی را شامل می‌شود. تمرین‌های ورزش درمانی، از قبیل تمرین‌های عضلات کف لگن، ورزش کردن با وسایل مخصوص یا آب درمانی در حیطه درمان‌های فعال قرار می‌گیرد. متخصص طب فیزیکی و توانبخشی به معاینه، ارزیابی و درمان عارضه‌هایی همچون کمردرد، گردن درد، اختلال حس محیطی یا مرکزی، سوزش اندام‌ها، پوکی استخوان، درگیری‌های اعصاب محیطی و مرکزی مثل توانبخشی سکته مغزی، پارکینسون، آسیب نخاع، سندرم تونل کارپ و ناراحتی‌های بی‌شمار دیگری می‌پردازد که مانع از حرکت آزادانه و بدون درد بیماران می‌شود. در بخش تشخیصی شرح حال در طب فیزیکی و توانبخشی علاوه بر شرح حال معمول شامل شرح حال عملکردی است، بدین معنا که شرایط حرکتی و نحوه تعامل با محیط و اجتماع نیز در نظر گرفته می‌شود. در معاینه غیر از معاینه معمول پزشکی تکیه بر اختلال اصلی ایجاد کننده بیماری‌های حرکتی است. ارزیابی بیومکانیک بیماری و معاینات خاص طب فیزیکی و توابنخشی از این موارد است. متخصصین طب فیزیکی و توابنخشی دوره الکترودیاگنوز را می‌گزرانند که شامل نوار عصب و عضله، است. ارزیابی سیستم حسی و حرکتی، ارزیابی تک تک فیبرهای عضلانی در مراکز پیشرفته و توسط اساتید این رشته نیزانجام می‌شود. بنابراین متخصصین طب فیزیکی و توانبخشی علاوه بر تشخیص بیماری‌های عصب و عضله مثل نروپاتی یا میوپاتی، درک عمیقی از عملکرد اعصاب و عضلات بدن دارند. استفاده از سونوگرافی عصب و عضله و بررسی تاندون‌ها بخش دیگری است که به متخصصین طب فیزیکی کمک می‌کند تشخیص دقیق بیماری‌های عضلانی اسکلتی و اعصاب محیطی را داده و بر اساس آن درمان خود را شروع کنند.

متخصص طب فیزیکی چه وظایفی دارد؟

طب فیزیکی  و توانبخشی در حقیقت برای کلیه بیماران مبتلا به بیماری جسمی  سودمند است  و هر بیماری جسمی توانبخشی مربوط به خود را دارد. البته کلیه این خدمات فقط در مراکز پیشرفته طب فیزیکی و توانبخشی مثل بیمارستان فیروزگر ارائه می‌شود و سایر مراکز بسته به مهارت در بخشی از این موارد ارائه خدمت می‌کنند. کلیه بیماران مبتلا به درد از درد گردن ،کمردرد ودرهای مختلف جسمی، اختلالات سیستم عصبی مرکزی مثل سکته مغزی، پارکینسون، آسیب نخاع و آسیب مغز،درگیری اعصاب محیطی مثل گزگز و سوزش دست و پا، بیحسی دست و پاو  مشکلات کف لگن مثل یبوست مزمن، بی اختیاری ادراری یا مدفوع،. و هر نوع اختلال حرکتی  دلایل دیگری برای مراجعه به دکتر طب فیزیکی است. برنامه طب فیزیکی و توانبخشی جامع به بیماران کمک می‌کند تا روال عادی زندگی خود را ازسربگیرند و عملکرد بهتری ارائه دهند. طب فیزیکی و توانبخشی غالباً نخستین خط درمان برای مدیریت درد و پیشگیری از آسیب‌دیدگی است. پزشک متخصص طب فیزیکی خوب طرح درمان را متناسب با شرایط بیمار تهیه می‌کند تا درد وی کمتر شود و توانایی حرکتی‌اش افزایش یابد.

ارتباط با ما

مرکز طب فیزیکی و توانبخشی دکتر غلامرضا رئیسی، و دكتر طناز احدي  متخصص طب فیزیکی و توانبخشی، انواع خدمات برای درمان انواع دردهای اسکلتی عضلانی را ارائه می‌کند. برای دریافت اطلاعات بیشتر یا رزرو نوبت می‌توانید با شماره ‌22893429 تماس حاصل فرمایید

 مزایای طب فیزیکی


بیماران با مراجعه به متخصص طب فیزیکی از مزایای زیر برخوردار می‌گردند:

بهبود توانایی حرکتی

در طب فیزیکی و توانبخشی ضرب المثلی وجود دارد که می گوید حرکت، آزادی است. دادن توان حرکت به بیمار در هر سن و هر شراط فیزیکی یکی از اهداف عمده طب فیزیکی است. حرکت داشتن لازمه یک زندگی فعال و پربار است. انجام دادن وظایف روزمره‌ای مانند خالی کردن ماشین ظرفشویی، ورزش‌هایی مانند فوتبال  یا از عهده مسئولیت‌های مهمی چون وظایف شغلی برآمدن، همه نیاز به حرکت دارد. طب فیزیکی با بهبود توانایی حرکتی و ارتقاء عملکرد بیمار به وی کمک می‌کند تا این کارها و امور مهم را انجام دهد. همچنین طب فیزیکی و توانبخشی از آسیب‌دیدگی پیشگیری می‌کند و سبک زندگی بیمار را به واسطه افزایش قدرت، انعطاف‌پذیری، تعادل و هماهنگی بیمار ارتقاء می‌بخشد.

استفاده از درمان‌های غیر جراحی

هرچند جراحی بهترین درمان برای بعضی بیماری‌ها است، و گاهی انجام جراحی اجتناب ناپذیر است. اما در طب فیزیکی و توانبخشی، علاوه بر درمان‌های دارویی، طیف وسیعی از درمان‌های غیر جراحی  ارائه می‌شود. استفاده از این روش‌ها صرفا مبتنی بر تشخیص صحیح بیماری است. چنانچه جراحی ضرورت داشته باشد، متخصص طب فیزیکی و توانبخشی موفقیت جراحی را با ارائه طرح درمانی مناسب برای قبل و بعد از جراحی افزایش می‌دهد. به علاوه اگر وضعیت جسمی نامساعد بیمار مانعی برای انجام جراحی باشد، متخصص طب فیزیکی و توانبخشی روش‌های سودمندی را برای بهبود یا حفظ کیفیت زندگی بیمار توصیه می‌کند.

مدیریت موثر درد بدون درمان دارویی درازمدت

طب فیزیکی برای کنترل درد به کمک بیماران می‌آید و نیاز به درمان دارویی درازمدت را کاهش می‌دهد. مطالعات نشان داده است که روش‌های  طب فیزیکی عملکرد بیماران را افزایش و دردشان را کاهش می‌دهد. هرچند دارو به عنوان مولفه‌ی ضروری مدیریت عارضه‌های مزمن و حاد شناخته شده است، متخصصین طب فیزیکی آموزش می‌بینند که از حداقل دارو برای درمان استفاده کنند تا عوارض دارویی کمتر گرددو پزشک متخصص طب فیزیکی می‌تواند جایگزینی را برای مصرف مزمن دارو با هدف تسکین درد و عارضه‌های دیگر ارائه دهد. در برخی افراد مثل کسانی که عملکرد کبدی یا کلیه‌ای ضعیفی دارند یا افراد سالمند که مصرف دارو با عارضه زیادی همراه است، روش‌های طب فیزیکی و توانبخشی به بیمار در بهبودی با حداقل مصرف دارو کمک می‌کند.

طب فیزیکی به درمان چه بیماری‌هایی کمک می‌کند؟

عارضه‌هایی که عموماً متخصصین طب فیزیکی به درمان آنها می‌پردازند، عبارت است از:

  • کمردرد
  • درد گردن
  • درد دست و پا
  • سوزش دست و پا
  • سندرم تونل کارپال
  • سردرد
  • بی‌اختیاری ادراری و مدفوعی
  • درد لگن
  • لنف ادم
  • آسیب‌های ورزشی
  • سکته مغزی
  • ضربه مغزی و صدمات مغزی
  • اختلال‌های اسکلتی عضلانی
  • مشکلات مختلف پا
  • درد زانو و آرتروز زانو
  • درد مفصل هیپ
  • درد شانه و کتف

 اهمیت طب فیزیکی و توانبخشی سالمندان


طب فیزیکی و توانبخشی به سالمندانی که از عارضه‌های مزمن رنج می‌برند یا فقط می‌خواهند توانایی حرکتی و سلامت عمومی خود را بهبود دهند، کمک می‌کند تا دوباره مستقل شوند. بازیابی و بهبود عملکرد، کاهش درد و ارتقاء توانایی حرکتی به منظور افزایش قدرت و تعال بیمار از اهداف اصلی طب فیزیکی محسوب می‌شود.

زمین خوردن

زمین خوردن دلیل اصلی مراجعه اکثر سالمندان به متخص طب فیزیکی است. به موازات افزایش سن، انعطاف‌پذیری، قدرت و تعادل کاهش می‌یابد، بنابراین سالمندان نمی‌توانند عملکردهای مناسب را به راحتی ارائه دهند، در نتیجه احتمال زمین خوردن و بروز صدمات جدی افزایش می‌یابد. طب فیزیکی به بازیابی این عملکردها کمک می‌کند.

پوکی استخوان

پوکی استخوان نوعی بیماری استخوانی پیشرونده است که به علت کاهش تراکم و توده استخوانی است که خطر شکستگی را افزایش می‌دهد. پوکی استخوان علت بسیاری شکستگی ناشی از زمین خوردن است. درمان دارویی تنها 40 درصد درمان پوکی استخوان است و بقیه موارد تمرینات مختلف است. طب فیزیکی و توانبخشی و ورزش درمانی منظم برای کنترل عوارض پوکی استخوان سودمند است. 

آرتریت

تمرین‌های مختلف در  طب فیزیکی  توانبخشی  برای کاهش علائم بیماری‌های التهابی مفصل (آرتریت) توصیه می‌شود. تمرین‌های طب فیزیکی به بیماران مبتلا به آرتریت کمک می‌کند تا قدرت خود را حفظ کنند و راحتر از مفصل‌ها استفاده کنند. همچنین متخصص طب فیزیکی و توانبخشی از طریق تعدیل فعالیت و تکنیک‌های جسمی، روش‌هایی را برای تسکین ناراحتی به بیماران آموزش می‌دهد. نحوه مراقبت از مفاصل قبلا در این وبلاگ آورده شده است.

پس از بستری بودن

مراقبت‎های مرتبط با طب فیزیکی و توانبخشی پس از ترخیص از بیمارستان به بسیاری از بیماران توصیه می‌شود. چنانچه پس از ترخیص از بیمارستان، مراقبت کافی از بیمار به عمل نیاید، احتمال بروز عوارض جدی وجود دارد. سالمندانی که به تازگی از بیمارستان ترخیص شده‌اند، در معرض خطرات زیر قرار دارند: 

  • زمین خوردن: بسیاری از بیماران پس از مدتی بستری بودن ضعیف می‌شوند و احتمال زمین خوردن آنها افزایش می‌یابد. اگر بیمار پس از ترخیص تحت مراقبت قرار نگیرد، ممکن است بیمار زمین بخورد و دوباره نیاز به بستری شدن پیدا کند.
  • عفونت: بیمار پس از مدتی بستری بودن و حرکت کردن ضعیف می‌شود، اگر روش‌های طب فیزیکی با هدف دوباره فعال کردن بیمار انجام نشود، احتمال ابتلا به بیماری‌های مختلف افزایش می‌یابد. همچنین کم‌تحرکی با خطر ابتلا به مشکلات پوستی، برای مثال زخم شدن پوست، نیز همراه است.
  • کاهش استقامت و قدرت در درازمدت: طب فیزیکی در دوران نقاهت به افزایش قدرت و استقامت بیمار کمک می‌کند و بیمار برای مدتی طولانی از این مزایا بهره خواهد برد. به علاوه ضعیف شدن پس از بستری می‌تواند عامل افزایش فشار خون و ضربان قلب و کاهش درصد اشباع اکسیژن باشد یا عوارض مختلفی باشد که به نوبه خود خطر سکته مغزی، لخته شدن خون و حملات قلبی را به دنبال دارد.
  • آموزش: متخصص طب فیزیکی تکنیک‌هایی را برای انجام فعالیت‌های روزمره به روشی موثر به بیمار آموزش می‌دهد تا سلامت ذهنی و جسمی و کیفیت زندگی وی بهبود یابد.
  • افزایش درد: کم‌تحرکی باعث خشکی مفصل‌ها می‌شود. کاهش توانایی حرکتی به درد بیشتر دامن می‌زند.

طب فیزیکی برای سالمندان مزایای متعددی دارد که از آن جمله می‌توان به افزایش قدرت و تعادل و ارتقاء حس اعتماد به نفس و استقلال بیمار اشاره کرد. طب فیزیکی به سالمندان کمک می‌کند تا فعالیت‌های روزمره خود را بدون وابستگی به دیگران انجام دهند. طب فیزیکی و توانبخشی درد را کاهش و توانایی وقدرت را افزایش می‌دهد، خطر آسیب‌دیدگی را کمتر می‌کند و به بیمار کمک می‌کند تا زندگی بهتری داشته باشد.

طب فیزیکی برای کودکان


طب فیزیکی و توانبخشی هم از نظر جسمی و هم از نظر ذهنی برای کودکان مفید است. خدمات توانبخشی کودکان در مراکز خاصی با توجه به نیازهای کودکان ارائه می‌شود.  طب فیزیکی اطفال به کودکان کمک می‌کند تا به شیوه‌ای موفقیت‌آمیز و بدون وابستگی، مهارت‌های حرکتی اصلی و مهارت‌های حرکتی عملکردی را یاد بگیرند. یادگیری این مهارت‌ها باعث استقلال بیشتر کودک می‌شود و این کسب استقلال اعتماد به نفس کودک را نیز ارتقاء می‌دهد. علاوه بر این که طب فیزیکی کودکان روشی ایمن‌تر برای تقویت و بهبود رشد کودک است، اقدامی پیشگیرانه نیز به شمار می‌آید. همچنین طب فیزیکی به ورزشکاران کمک می‌کند و با رفع ضعف یا عدم تعادل عضلانی از آسیب‌های ورزشی جلوگیری می‌کند یا زمان برگشت به میادین ورزشی را پس از آسیب‌دیدگی کوتاه‌تر می‌کند. از مداخله‌های درمانی مفید می‌توان به فعالیت‌های رشدی، تمرین‌های درمانی، فعالیت‌های تعادل و هماهنگی، بازی‌های تطبیقی، آموزش‌های حرکتی، برنامه‌های پیشگیری و ایمنی و فعالیت‌هایی برای بهبود حال کلی بیمار اشاره کرد. 

طب فیزیکی چه کمکی به کودک می‌کند؟

کودک با کمک طب فیزیکی در موارد زیر پیشرفت می‌کند:

  • دامنه حرکتی: تا چه حد می‌توان مفصل را خم یا صاف کرد.
  • قدرت: افزایش قدرت عضلات
  • تعادل: توانایی برای حفظ تعادل (واکنش‌های خم و راست شدن) و جلوگیری از افتادن (واکنش‌های حمایتی)
  • واکنش‌ها: واکنش‌های خودایمنی که به ویژه در نوزادان مشاهده می‌شود، مانند گرفتن اشیاء در کف دست، بازتاب غیرقرینه‌ای تونیک گردن (ATNR) و لابیرنت.
  • وضعیت اندامی: وضعیت بدن در حالت‌های مختلف
  • تونوس: مقاومت طبیعی عضلات، افزایش تونوس باعث سفتی عضلات و کاهش آن باعث افتادگی می‌شود.

طب فیزیکی و توانبخشی در ورزشکاران


آسیب‌های ورزشی بخش عمده‌ای از مراجعین به متخصصین طب فیزیکی و توابنخشی را تشکیل می‌دهند.  بطور خلاصه این موارد شامل مشکلات زیر می‌گردد:

  • آسیب‌های عضلانی اسکلتی(درد عضلات، گرفتگی عضلات، درد تاندرون‌ها استخوان‌ها و مفاصل)
  • درد ستون فقرات (کمردرد، درد گردن)
  • آسیب‌های سیستم عصبی محیطی و مرکزی که باعث اختلال عملکرد ورزشکار یا درد در ورزشکار می‌شود.
  • آسیب‌های مرتبط با ورزش یا تمرینات حرفه‌ای

چه روش‌هایی در طب فیزیکی کاربرد دارد؟


در مراکز طب فیزیکی و توانبخشی برای درمان انواع بیماری‌های اسکلتی عضلانی از روش‌های زیادی استفاده می‌کنند که برخی از مهم‌ترین آن‌ها عبارتند از:

درمان‌های دستی

درمان دستی شامل مانیپولاسیون و موبیلیزاسیون (متحرک‌سازی) می‌شود. این درمان با هدف بازیابی توانایی حرکتی (افزایش دامنه حرکتی) مفصل‌های خشک و تسکین درد انجام می‌شود. مانیپولاسیون حرکت پسیو سریع و کنترل شده‌ای است که مفصل را به وضعیت صحیح برمی‌گرداند و یا گرفتگی عضلانی تحریک کننده‌ی عصب‌های نخاعی را کاهش می‌دهد. این درمان‌ها ممنوعیت‌های خود را دارند و مانیپولاسیون تنها باید توسط افراد دوره دیده بر اساس تشخیص دقیق انجام شود. درمان غیرفعال قبل از درمان دستی انجام می‌شود. گرما درمانی، اولتراسوند و یا تحریک الکتریکی در حیطه درمان‌های پسیو قرار می‌گیرد. این درمان‌ها بافت‌های نرم زیرین را شل و گرم می‌کند تا راحت‌تر بتوان عضلات را حرکت داد.

تحریک الکتریکی

 

تحریک الکتریکی یا تحریک الکتریکی اعصاب از روی پوست (TENS) درمانی بدون درد است که در آن جریان برق از روی پوست به عصب‌های خاصی داده می‌شود. جریان برق موضعی درد و گرفتگی عضلات را کم می‌کند و دامنه و توانایی حرکتی افزایش می‌یابد. تحریک الکتریکی درمان غیرتهاجمی و بدون عواض جانبی است که برای کنترل درد حاد و مزمن کاربرد دارد. تحریکات الکتریکی تنها در روند درمان کمک کننده می‌باشند و جایگزین درمان اصلی بیماری نیستند. در برخی بیماری‌ها مثل  ضعف ناشی از فلج اطفال یا میوپاتی انقباض عضلانی با تحریک ااکتریکی می‌تواند برای بیمار مضر باشد و ضعف بیمار را بدتر کند.

ماساژ چیست؟

 

با توجه به اثرات درمانی ماساژ، ماساژ درمانی به عنوان نوعی از درمان مکمل موثر شناخته شده است و در برخی از مراکز طب فیزیکی و توانبخشی ماساژور دوره دیده تحت نظر پزشک بر اساس تشخیص از انواع خاص ماساژ درمانی در جهت درمان بیماران استفاده می‌شود. برخی از انواع ماساژ مثل ماساژ لنفاوی بسیار تخصصی می‌باشند. ماساژ درمانی مثل هر روش درمانی فواید و ضررهای خود را دارد. در برخی موارد ماساژ ممنوع است. ماساژ اصطلاحی کلی است که برای فشار، مالش دادن و دستکاری پوست، عضله، تاندون و رباط به کار برده می‌شود.  ماساژ از وارد کردن ضرباتی خفیف تا فشاری عمقی متغیر است. ماساژ انواع مختلفی دارد و عموماً بخشی از درمان جایگزین و مکمل به شمار می‌آید. امروزه در کنار درمان‌های استاندارد از ماساژ نیز برای مدیریت عوارض و شرایط گوناگون بهره گرفته می‌شود. مطالعات انجام شده در زمینه مزایای ماساژ نشان می‌دهد که ماساژ درمانی فوق‌العاده برای کاهش استرس، درد و تنش عضلانی است. علاوه بر این اثرهای درمانی، بسیاری از ماساژ گرفتن لذت می‌برند و ماساژ احساس راحتی و آرامش را در آنان القاء می‌کند. آزادسازی میوفاسیال نوعی ماساژدرمانی است. فاسیا پوششی از بافت پیوندی است که عضلات، استخوان و اندام‌ها را نگه می‌دارد. استرس ناشی از آسیب‌دیدگی یا وضعیت اندامی نامناسب باعث سفت شدن فاشیا می‌شود. عضلات و استخوان‌ها نیز در اثر منقبض شدن فاشیا، کشیده می‌شوند و به این ترتیب درد شروع می‌شود. آزاد کردن بافت‌های عضلانی اکثرا با ماساژ درمان می‌شود. در موارد مقاوم‌تر از فیزیوتراپی یا طب سوزنی یا حتی تزریق در محل گرفتگی عضله استفاده می‌شود. در موارد طول کشده یا مقاوم ممکن است حتی تزریق سم بوتولینیوم (دیسپورت یا بوتاکس) لازم باشد.

اولتراسوند

 

اولتراسوند نوعی درمان متداول غیرتهاجمی است که برای تسکین درد گردن و کمر و درمان آسیب‌های تاندون و رباط، گرفتگی عضلانی، ناراحتی‌های مفصلی و دیگر عارضه‌های ستون فقرات کاربرد دارد. در این روش از امواج صوت برای  ایجاد اثرات درمانی استفاده می‌شود. یکی از این اثرات ایجاد گرمای عمقی یا تحرک بافتی است. این کار در مرکز طب فیزیکی و توانبخشی معمولا توسط فیزیوتراپیست انجام می‌شود. فیزیوتراپیست ژل را روی پوست بیمار می‌زند تا امواج اولتراسوند وارد بافت‌های عمقی‌تر شوند. در اولتراسوند از امواج صوتی با فرکانس بالا برای گرم کردن عمقی بافت، یا افزایش تحرک مولکول‌های بافتی برای مثال عضلات، استفاده می‌شود. اولتراسوند گردش خون و روند التیام را بهبود می‌دهد، گرفتگی عضلانی را برطرف می‌کند، التهاب را کاهش می‌دهد و درد را تسکین می‌بخشد. اما اثرات درمانی آن در کنار سایر روش‌های درمانی است و در موارد کمی به تنهایی کاربرد دارد.

یخ درمانی و گرما درمانی

 

سرمادرمانی نباید هیچ‌گاه به طور مستقیم روی پوست اعمال شود، چون بافت پوست در دمای بسیار پایین آسیب می‌بیند. بنابراین حتماً مانعی، مانند حوله را بین منبع سرما و پوست قرار دهید. یخ جریان خون را کاهش می‌دهد، در نتیجه ورم، التهاب و درد کمتر می‌شود. برای گرما درمانی سطحی  از کیسه آب گرم یا وسایل گرمایی سطحی مثل اشعه مادون قرمز استفاده می‌شود. در حالی که  اولتراسوند برای گرمای عمقی  استفاده می‌شود. گرمای مرطوب گردش خون را در ناحیه آسیب دیده افزایش می‌دهد. خون مواد مغذی را به موضع درمان می‌رساند و به زدودن سموم از بدن کمک می‌کند. گرما گرفتگی و درد عضلانی را برطرف می‌کند.

لیزر

 

لیزردرمانی از لیزر سرد در درمان بیماری‌ها استفاده می‌شود. استفاده از لیزر در طب فیزیکی و فیزیوتراپی درد ندارد و در حقیقت مثل تابش نور به بافت است. لیزردرمانی در سطح سلولی عمل می‌کند و نیروگاه سلولی، یعنی مینوکندری را فعال می‌کند تا به این ترتیب نیروگاه آدنوزین تری فسفات (ATP ) تولید کند. تحریک لیزر باعث تغییراتی در سیستم الکتریکی سلول‌ها می‌شود و نور لیزر نیز به عادی و نرمال شدن سلول‌ها کمک می‌کند. فرایند التیام بلافاصله شروع می‌شود و خون‌رسانی در ناحیه آسیب دیده بهبود می‌یابد. لیزر درمانی به تنهایی در موارد محدودی کاربرد دارد. برنامه توانبخشی یک برنامه جامع است و نیاز به استفاده از روش‌های مختلف بخصوص تمرین درمانی است. استفاده از لیزر به تنهایی بدون تشخیص و برنامه توانبخشی، مثل استفاده از قرص مسکن است که اثر آن بعد از مدتی از بین می‌رود.   

طب سوزنی چیست؟

 

طب سوزنی  سنتی چینی بر این اصل استوار است که انرژی در بدن انسان در امتداد 12 خط یا مریدین جریان دارد. این مریدین‌ها به اندام‌های حیاتی بدن منتهی می‌شوند و بیماری پی‌آمد مسدود شدن جریان انرژی در این اندام‌ها است. اما در طب سوزنی بر اساس اصول علمی، بر اساس تشخیص طب سوزنی تجویز می‌شود. طب سوزنی اثرات مختلف موضعی و اثراتی بر سیستم عصبی مثل مغز دارد. هم بصورت تسکینی و هم در برخی بیماری‌ها بصورت درمانی عمل می‌کند. متخصص طب سوزنی برای رفع مشکل، سوزن‌های بسیار ظریفی را در نقاطی فرو می‌کند. طب سوزنی غالباً برای درمان سردرد، کمردرد، تنگی کانال کمری، نقاط ماشه ای در عضلات انجام می‌شود. موارد متعدد کاربرد طب سوزنی در قسمت‌های مختلف وبلاگ توضیح داده شده است.

آب درمانی

آب درمانی (هیدروتراپی) برای بیماران مبتلا به آرتروز، روماتیسم، تنگی نخاع، درد کمر و گردن و دیگر اختلال‌های ستون فقرات مفید است. آب درمانی در افراد مبتلا به فلج اطفال و ضعف ماهیچه مثل میوپاتی بسیار موثر است. دیده شده تمرینات در خشکی آنزیم‌های عضلانی میوپاتی را بالا می‌برد اما تمرینات آب درمانی این اثر را ندارند. آب درمانی غالباً در استخر آب گرم انجام می‌شود. آب درمانی توانایی حرکتی بیمار را افزایش می‌دهد، ضعف وی را برطرف می‌کند، مقاومت تحمل وزن، انعطاف‌پذیری و هماهنگی را افزایش می‌دهد و درد را آرام می‌کند. آب گرم  اسپاسم عضلات را برطرف  می‌کند. آب کمک می‌کند تا مفصل‌ها بدون تحمل فشار شدید حرکت کنند. بیمار تمرین‌هایی را می‌تواند در آب انجام دهد، که روی زمین سفت قادر به انجام آنها نیست.

ورزش درمانی

ورزش درمانی برای همه سودمند است. ورزش بدن را قوی‌تر می‌کند، هماهنگی و تعادل را بهبود می‌دهد، خواب را بهتر می‌کند، انعطاف‌پذیری را افزایش می‌دهد، سیستم قلبی عروقی را تحریک می‌کند، عضلات را تقویت می‌کند و درد، خستگی و خشکی یا گرفتگی اسکلتی ـ عضلانی را برطرف می‌کند. متخصص طب فیزیکی برنامه منحصربه فردی را متناسب با نیازهای هر بیمار تهیه می‌کند. معمولاً قبل از آن که ورزش درمانی شروع شود، مدالیته‌هایی مثل گرما درمانی استفاده می‌شود و پس از آن فعالیت‌هایی برای گرم کردن بدن انجام می‌شود. در ورزش‌های معمول راه رفتن تند یا استفاده از دوچرخه ثابت برای گرم کردن بدن توصیه می‌شود. در قسمت‌های مختلف وبلاگ در این زمینه توضیح داده شده است.

تحریکات مستقیم مغزی Transcranial Direct Stimulation

یکی از روش‌های طب فیزیکی در درمان بیماریهای مختلف است. در دردهای مزمن ناشی از فیبرومیالژی یا پارکینسون، سکته مغزی و.... استفاده دارد. در این روش جریان‌های مستقیم مغزی بر روی قسمت خاصی از جمجمه قرار می‌گیرد و تحریک بسیار خفیف است و به سختی توسط بیمار حس می‌شود.

تحریکات مستقیم مغزی:repetitive transcranial Magnetic Stimulation

در این روش بسیار پیشرفته، توسط نحریکات مغناطیسی بر روی جمجمه سلول‌های مغزی تحریک می‌شود. با این روش بر اساس بیماری می‌توان سلول‌های مغزی را فعال یا غیر فعال کرد. این روش در سکته مغزی، وزوز گوش، دردهای مزمن غیر قابل کنترل، درد ناشی از قطع عضو و... کاربرد دارد.

بیوفیدبک

بیوفیدبک تبدیل سیگنال‌های فیزیولوژیک بدن به پالس‌های صوتی و تصویری است. در این روش کنترل مغز بر ارگان‌های محیطی افزایش می‌یابد. این روش برای درمان فلج صورت (فلج بلز)، بی اختیاری ادراری، بی اختیاری مدفوعی، درد مزمن کف لگن، درمان کیفوز یا لوردوز استفاده می‌شود. موارد کاربرد این روش متعدد است و در بخش دیگری از وبلاگ توضیح داده شده است.

متخصص طب فیزیکی و توانبخشی در تهران


آدرس کلینیک دکتر رئیسی و دکتر احدی: تهران، شریعتی روبروی پارک شریعتی (کوروش). نبش کوچه پیروز. ساختمان شریعتی. طبقه اول واحد 10

تلفن: 22882831
مرکز نوار عصب و عضله 22882831 و 09198045447