کلینیک طب فیزیکی دکتررئيسی و دکـتراحدی

مرکز تخصصی طب فیزیکی و توانبخشی.تشخیص، درمان مشکلات کف لگن، درد، فلج صورت، نوارعصب، فیزیوتراپی

دکتر غلامرضا رئیسی و دکتر طناز احدی

کلینیک طب فیزیکی دکتر غلامرضا رئیسی و دکتر طناز احدی

مرکز تخصصی طب فیزیکی و توانبخشی در تهران (شریعتی) — درمان‌های نوین، غیرجراحی و علمی برای دردها و اختلالات عصبی–عضلانی–اسکلتی.

انواع درد

در برخورد با بیمار مبتلا به درد لازم است بدانیم نوع درد چیست  و در چه دسته بندی قرار میگیرد. به این ترتیب می توانیم تشخیص افتراقی ها را محدود تر کرده و سریعتر به تشخیص برسیم.دردها به سه دسته کلی تقسیم می شوند:

 

   درد سوماتیك(بدنی) :

هنگامی ایجاد می گردد كه گیرنده های پوستی درد یا گیرندههای درد در بافت های عمقی تحریك گردند. یعنی درد از گیرنده درد حس می شوداین درد به صورت یك احساس مبهم ناخوشایند ولی با محل مشخص حس می شود.

درد احشایی :

این نوع درد از فعال شدن گیرنده های درد بر اثر آسیب ، فشاریا كشیده شدن احشای قفسه سینه ای ، شكمی یا لگنی ایجاد می گردد. مثلا درد معده .اگر این درد به صورت حاد ایجاد شود اغلب با اختلالاتی نظیر تهوع ، استفراغ و تعریق همراه می گردد. درد احشایی به نواحی پوستی دورتر از محل ضایعه نیز تیر می كشد ، مثلا در تحریك دیافراگم ، درد شانه دیده می شود ؛ حتی ممكن است در محلی که درد تیر میکشد، بیمار احساس درد کند.

درد نوروپاتیك :

درد نوروپاتیك در اثر آسیب دیدگی سیستم اعصاب مركزی یا محیطی دیده می شود. مثلا التهاب شبکه عصبی گردن با درد شدید در دست همراه است یا فشار به ریشه عصبی گردن باعث درد تیر کشنده به دست می شود . منشا درد در محلی به غیر از گیرنده درد است. مثلا در طول عصب جایی آسیب می ببیند و این امر منجر به ارسال پیامهایی می شود که درد حس می شوند. درد عصب اغلب شدید و به صورت سوزشی و خنجری حس می گردد. این نوع درد به طور شایع همراه با اشکال حس ، دیده می شود و ممكن است به همراه آن افزایش حساسیت ،گزگز، مورمور ، سوزش و برق گرفتگی دیده شود.

انواع دردممكن است درد به از یک نوع یا چند نوع در یك بیمار دیده شوند . درمان و برخورد با هریک از دردها متفاوت است.

برای تعیین شدت و نوع درد روشهای مختلفی وجود دارد. یک روش استفاده از پرسشنامه درد مک گیل است که در گروه طب فیزیکی و توانبخشی دانشگاه تهران توسط آقای دکتر عادل منش ، دکتر رئیسی و همکاران به فارسی استاندارد شد است.پرسشنامه درد نوروپاتیک توسط این گروه به فارسی ترجمه و استاندارد سازی شده است. و مقاله آن در مجله بین المللی درد چاپ شد.

شرح حال بیمار مبتلا به درد باید شامل توصیف دقیق بیمار از محل درد ، كیفیت درد ، عوامل تشدید كننده یا كاهنده درد ، زمان شروع درد ، علایم و شكایات همراه با درد ، اثر درد بر فعالیت های روزانه بیمار ، تاثیر درد روی وضعیت روانی بیمار و پاسخ درد به اقدامات قبلی یا فعلی ضد درد مثل داروهای درد، اقدامات طب فیزیکی باشد.

 

مطالب مرتبط:

درد پا

درد پا و گرفتگی عضلات ساق پا هنگام نشستن پشت میز یا ایستادن طولانی مدت مثلا ایستادن طولانی مدت  در صف خرید یکی از مسائلی که  باعثگرفتگي ساق مراجعه بیماران به متخصص طب فیزیکی  و توانبخشی است . درد جدید و مداوم باید با مراجعه به پزشک بررسی شود. دردپا ممکن است به علل گوناگونی باشد و نیازمند بررسی دقیقی دارد، اما درد پا در موقع نشستن طولانی مدت پشت میز یا ایستادن  بشتر بعلت احتقان عروقی و جمع شدن مایع درون ورید های پا است.
احتقان وریدی یا نارسائی وریدی زمانی روی می دهد که بدلیل ناتوانی دریچه هایی که در وریدهای پا قرار دارد، خون بطور موثری بطرف قلب حرکت نمیکند. درعوض ،خون در پاها جمع شده و باعث ایجاد درد و ورم  پا میشود. افرادیکه این مشکل تجمع خون در وریدهای پا را دارند اغلب ازدرد سوزشی و کرامپی (گرفتگی) بیشتر در ساق پا شکایت دارند.
سابقه قبلی فلبیت یا التهاب وریدی ممکن است به دریچه های درون ورید آسیب وارد کرده وباعث بی کفایتی انها گردد، در نتیجه احتقان وریدی ایجاد میشود. خوب کار نکردن دریچه های وریدی  در پاها باعث بیشتر شدن واریس پاهاشده و این مسئله بنوبه خود جمع شدن خون در پاها را شدیدتر میکند. علامت واریس پا، رگهای برجسته زیر پوست پا است.
استفاده از جوراب مخصوص واریس که توسط پزشک  تجویز شده میتواند درد را کم کند وتجمع خون در پا ها را کم نماید.

گرفتگی عضله مراجعه به پزشک

گرفتگی عضلات ساق  شایع است و می تواند در اثر خستگی عضلات ایجاد شود ولی از طرف دیگر می تواند بسیار خطرناک و اولین نشانه ایجاد لخته در وریدهای  پا باشد بخصوص اگر همراه با مصرف داروهای ضد حاملگی یا هورمونی و پس از مسافرت و نشستن طولانی باشد.

دراین موارد در صورت گرفتگی عضلات به پزشک مراحعه کنید:

1-در هر صورت اگر گرفتگی عضلات با اقدامات معمولی رفع نمی شود  یا همراه دردشدید است 

2-وجود تب 

3- گرفتگی عضله همراه تورم  یا گرمی یا قرمزی  یا کرختی در ناحیه درد ناک

4-اگر درد خواب  را مختل کرده است

 5-  علاوه بر گرفتگی عضله ؛ ضعف عضلانی وتحلیل ولاغری اندامها وجود دارد

6- قرار گرفتن درمعرض مواد سمی و سموم

7- مصرف داروی پائین اورنده کلسترول خون از دسته استاتین مثل آتروواستاتین

8-وجود سابقه فامیلی گرفتگی عضلات

سطح مطلب: عمومی، کارشناسی، تخصصی و فوق تخصصی

آدرس کلینیک طب فیزیکی و فیزیوتراپی دکتر رئیسی: تهران، شریعتی بالاتر از سید خندان نرسیده به همت روبروی پارک شریعتی(کوروش). نبش کوچه پیروز. ساختمان شریعتی. طبقه اول واحد 10 تلفن 22882831 مرکز نوار عصب و عضله 22882831 و 09198045447

عوارض تزریق کورتیکواستروئیدها(کورتون)

توجه: استفاده از این مطلب و سایر مطالب وبلاگ طب فیزیکی و توانبخشی  فقط با ذکر منبع و لینک فعال مطلب مجاز می باشد.

نظر انجمن طب فیزیکی آمریکا در مورد تزریقات داخل مفصلی این است که این اقدامات در صورتی که توسط یکتزریق تنیس البو طب فیزیکی پزشک با تجربه انجام شوند بی‌خطر و مؤثرتر خواهند بود. ولی در هر حال تزریق کورتیکواستروئیدها دارای عوارض می‌باشد. در 6-2 درصد موارد پس از تزریق کورتیکواستروئیدها التهاب بدتر می شود که عامل آن کریستال‌های کورتیکواستروئید هستند که باعث التهاب شیمیایی در سینوویوم می‌شوند. در این حالت پس از تزریق مفصل ملتهب می شود.اگرچه این قرمزی در حدود 24 ساعت پس از تزریق رخ می‌دهد ولی خود محدودشونده است و با کمک کیسه یخ، داروی ضددرد و به‌ندرت کشیدن مایع مفصلی برطرف می‌شود. کورتیکواستروئیدها می‌توانند باعث لاغری بافت چربی و تغییرات پوستی شوند(البته در کمتر از یک درصد موارد).  موارد نادری از پارگی تاندون و نکروز اوسکولر نیز گزارش شده است. اخیراً نشان داده شده است بیمارانی که در طی 6 ماه قبل از آرتروپلاستی کامل مفصل کورتیکواستروئید داخل مفصلی دریافت کرده‌اند بیشتر از سایر بیماران در معرض عفونت بعد از عمل هستند.

کورتیکواستروئیدها دارای عوارض جانبی عمومی نیز می‌باشند. برافروختگی صورت در 15 درصد بیماران رخ می‌دهد، برافروختگی صورت طی چند ساعت پس از تزریق ایجاد می‌شود و می‌تواند تا چندین روز ادامه پیدا کند. تزریق داخل مفصلی کورتیکواستروئیدها حتی می‌تواند محور هیپوتالاموس-هیپوفیز- آدرنال را سرکوب کند هر چند معمولاً خفیف و گذرا می‌باشد ولی می‌تواند تا 11 هفته طول بکشد و در یک مورد  این سندرم گزارش شده است. کورتیکواستروئیدها می‌توانند در مدت 2 هفته پس از تزریق ساخت گلوکز کبدی را افزایش داده و اثر ضد انسولین داشته باشند و باعث تشدید افزایش قند خون زمینه‌ای بیمار شوند. اثر آنها روی متابولیسم استخوان خفیف و گذار بوده و ارتباط بالینی شناخته شده‌ای وجود ندارد بنابراین تزریق کورتون موضعی در دفعات مجاز باعث پوکی استخوان نمی شود و هیچ موردی از میوپاتی نیز به‌دنبال تزریق داخل مفصلی گزارش نشده است.

این نگرانی وجود دارد که تزریق داخل مفصلی باعث تخریب مفصل شود. علت آن شاید اثرات کاتابولیکی کورتیکواستروئیدها باشد. علت آن می‌تواند استفاده پیش از حد از مفصل در بیماری که درد آن کم شده است نیز باشد.

در خرگوش‌ها تزریق کورتیکواستروئیدها باعث تخریب کندروسیت‌ها می‌شود. ولی این اثر در انسان‌ها ثابت نشده است. در یک مطالعه آینده‌نگر بیمارانی که دارای استئوارتریت زانو بودند به 2 دسته تقسیم شدند: یک دسته تزریق داخل مفصلی‌ تریامسینولون هر 2 ماه تا پایان 2 سال داشتند و دسته دیگر تزریق سالین داشتند. در پایان 2 سال تفاوتی در باریک‌تر شدن فضای مفصلی بین دو گروه مشاهده نشد.

تریامسینولون هگزاستیونید طولانی‌ترین اثر ضدالتهاب را دارد، در بافت‌های نرم به‌ندرت از گلوکوکورتیکوئیدهای فلورینه استفاده می‌شود چون باعث آتروفی بافتی بیشتری می‌شوند. از این نظر متیل پردنیزولون استات و پردنیزولون تبوتات بهتر می‌باشند.

در یک مطالعه دیگر بین بیماران آرتریت روماتوئید تفاوتی در نیاز به آرتروپلاستی در بیمارانی که بیش از 4 بار تزریق داخل مفصلی سالیانه داشتند و گروهی که تزریقات کمتری داشتند دیده نشد. همچنین تزریق داخل مفصلی کورتیکواستروئیدها در بیماران JRA نیز تأثیری روی غضروف مفصلی نداشته است. به خاطر عوارض شناخته شده یا نشده کورتیکواستروئیدها بهتر است هر بیمار کمتر از 4-3 بار تزریق در سال داشته باشد.

سطح مطلب:عمومی، کارشناسی، تخصصی و فوق تخصصی

دکتر غلامرضا رئِيسی

 استاد تمام  علوم پزشکی ایران

 دوره تکمیلی توانبخشی اعصاب و ستون فقرات

مقالات بین المللی دکتر غلامرضا رئیسی

پزشک نمونه کشور 1384

رياست مرکز مهارتهای بالینی 1389

معاون آموزشی بیمارستان فيروزگر1389

معاون آموزشي گروه طب فيزيکي و توانبخشي1388

نماينده معاونت سلامت در شوراي راهبردي طب فيزيکي و توانبخشي1387-90

عضو کميته کشوري سوختگي1387

عضو کميته کوريکولوم آموزش پزشکی دانشکده پزشکي

عضو گروه کارشناسي تدوين استاندارد ملي پزشکي عمومي

دبیر  نهمین کنگره طب فیزیکی، توانبخشی و الکترودیاگنوز ایران

مدیر گروه طب فیزیکی و توانبخشی

 

مطالب مرتبط:

آدرس کلینیک طب فیزیکی و فیزیوتراپی دکتر رئیسی: تهران، شریعتی بالاتر از سید خندان نرسیده به همت روبروی پارک شریعتی(کوروش). نبش کوچه پیروز. ساختمان شریعتی. طبقه اول واحد 10 تلفن 22882831
مرکز نوار عصب و عضله 22882831 و 09198045447