بیماران زیادی به  مطب جهت درمان و توانبخشی فلج صورت  مراجعه می کنند. اگر علت فلج صورت مشخص نباشد به آن فلج بلز گفته می شود. با ظهور کرونا، مواردی از فلج صورت در اثر کرونا نیز دیده می شود و می تواند بعنوان علامتی از فلج صورت باشد. مواردی از فلج صورت پس از تزریق واکسن کرونا نیز دیده شده است که نادر بوده و نباید بخاطر ترس از عوارض واکسن، تزریق واکسن کرونا را به تاخیر انداخت.

در کلینیک طب فیزیکی و توابخبشی دکتر رئیسی و دکتر احدی با 17 سال سابقه در درمان فلج صورت بخصوص در استفاده از بیوفیدبک، درمانهایی با استاندارد جهانی در زمینه توانبخشی فلج صورت ارائه می گردد.

حرکات صورت بسیار دقیق و ظریف بوده و نیازمند هماهنگی دقیقی بین عضلات و قسمتهای مختلف مغز می باشد.از طرف دیگر از لحاظ زیبایی، صورت مهمترین جز می باشد و گاهی به بیمار گفته می شود که مثلا آدامس بجود و درمانی لازم ندارد. و در مواردی اختلالات حرکتی صورت باعث افسردگی و گریز از اجتماع می گردد. بنابراین یکی از مهمترین و دقیقترین قسمتهای توانبخشی، توانبخشی حرکات صورت است. 

متاسفانه توانبخشی فلج صورت در بسیاری مراکز بدرستی انجام نمی شود. تاخیر در درمان مناسب باعث بروز عوارضی مثل حرکات تجمعی عضلات یا mass movement می شود  و بصورت گسترده ای از تحریکات الکتریکی استفاده می شود که علاوه بر اتلاف وقت و هزینه بیماران، در مواردی در فلج صورتی ممنوعیت دارد.  درقبلا در مورد فلج صورتی صحبت کردیم. در اینجا اشاره گذرایی به درمان و توانبخشی فلج صورت می کنیم.

بیماران زیادی در مورد توانبخشی پس از فلج صورت يا بلز پالزي Bells palsy سوال می نمایند. متاسفانه اکثر بیماران مراجعه کننده نیز اطلاعات ناقص و اشتباهی در این مورد دارند لذا به برخی از سوالات در اینجا پاسخ می دهیم.

 

ضعف ناگهانی عضلات صورت علل مختلفی دارد و باعث نگرانی افراد مبتلا می شود. اما شایعترین علت آن فلج بلز نام دارد که بلز پالسی هم به آن گفته می شود. اکثر موارد بلز پالسی کاملا بهبود می یابند اما در مواردی نیاز به اقدامات توانبخشی پیدا می کنند. اقدامات طب فیزیکی و توانبخشی در برخی از افراد مبتلا می توانند حتی سالها بعد نیز موثر باشند. بنابراین در این قسمت به شایعترین علت فلج صورت یا بلز پالسی اشاره می شود.

بلز پالسی نوعي از فلج صورت است كه علت آن در موارد زيادي مشخص نيست و باعث ضعف ناگهانی در عضلات صورت می شود. این بیماری باعث افتادگی نیمی از صورت می شود. لبخند در یک طرف صورت  دیده می شود و سمت مقابل لبخند با اشکال است ،و چشم را در سمت مبتلا به فلج صورت نمی توان بست یا بخوبی بسته نمی شود.

بلز پالسی  به نام فلج صورت با علت نامشخص  هم شناخته می شود ودر هر سنی ممکن است روی دهد. در نتیجه ورم والتهاب عصبی است که  عضلات یک طرف صورت را کنترل می کند. ممکن است این ورم  واکنش بدن به عفونتهای ویروسی باشد. با ظهور کرونا، مواردی از فلج صورت بدنبال ویروس کرونا هم دیده شد.

در بیشتر بیماران ، بلز پالسی یک بیماری موقتی وگذرا است. علائم بعد از چند هفته شروع به بهبودی می کند و در طي 6 ماه کاملا رفع می شود. در تعداد کمی از افراد بصورت مادام العمر باقی می ماند. یکی از نگرانی های افراد مبتلا عود فلج صورت است. بندرت بلز پالسی عود می کند در چنین مواردی نیاز به بررسی دقیق  علت عود است.

علائم بلز پالسی

علائم بلز پالسی بطور ناگهانی شروع شده وشامل موارد زیر است:

  • ● شروع ناگهانی ضعف ملایم تا حد فلج کامل در یک سمت صورت- که ظرف مدت چند ساعت تا چند روز روی می دهد و درسمت گرفتار صورت، لبخند زدن وبستن چشم را مشکل می کند.
  • ● افتادگی صورت یا مشکل شدن  تغییر حالات چهره  
  • ● درد در ارواره در داخل یا اطراف گوش در طرف گرفتار بلز پالسی
  • ● افزایش حساسیت به صدا در سمت مبتلا به بلز پالسی
  • ●سردرد
  • ● کاهش حس چشایی
  • ● تغییر در مقدار تولید اشک و بزاق 
  • ● در موارد نادر بلز پالسی می تواند بصورت دو طرفه باشد وهر دو سمت صورت را درگیر کند.

چه زمانی باید به پزشک مراجعه کرد؟

 در هنگام ایجاد هر گونه فلج  باید به پزشک مراجعه کرد، زیرا ممکن است علت آن سکته مغزی باشد. سکته مغزی باعث فلج صورت می شود ولی بیماری بلز پالسی بعلت سکته مغزی ایجاد نمی شود. در صورت وجود هرگونه ضعف و هر گونه شلی یا افتادگی در صورت  باید به پزشک مراجعه نمود تا علت بیماری و شدت آن مشخص شود.

علل بلز پالسی

گرچه علت دقیق ایجاد بلز پالسی مشخص نیست،اغلب به تماس با ویروس ها نسبت داده می شود. ویروسهایی که با بلز پالسی ارتباط داده شده اند شامل موارد زیر می باشند:

  • ● زخمهای سرد و هرپس ژنیتال(هرپس تناسلی) که علت آن ویروس هرپس سیمپلکس یا ویروس تب خال است.
  • ● ویروس آبله مرغان و هرپس زوستر( ویروس زونا)
  • ● ویروس مونوکلئوز عفونی(اپشتین بار)
  • ● عفونت های سیتومگالو ویروس
  • ● عفونت های تنفسی(آدنو ویروس)
  • ● ویروس سرخجه(روبلا)
  • ● ویروس اوریون( ایجاد ورم بنا گوش می کند)
  • ● ویروس آنفلوانزا نوع ب
  • ● کوکساکی ویروس(بیماری دستها، پا ودهان)
  • ویروس کرونا یا کوید 19

 در بلز پالسی عصب کنترل کننده عضلات صورت که از یک  کریدور یا راهرو استخوانی به صورت می رسد،دچار التهاب  و ورم  می شود که معمولا با عفونت ویروسی  ارتباط دارد. عصب صورت علاوه بر عضلات صورت،اشک، بزاق و حس چشائی و یک استخوانچه در گوش میانی را کنترل می کند.

عوامل خطر برای ایجاد بلز پالسی(فلج بلز):

بلز پالسی اکثرا در افراد زیر ایجاد می شود:

  •  زنان حامله بخصوص در طی سه ماهه یا تریمستر سوم حاملگی ویا زنان حامله ای که یک هفته از زمان زایمان آنها گذشته است.
  •  افرادیکه دچار عفونت دستگاه تنفسی فوقانی هستند مانند بیماران سرماخوردگی و آنفلوانزا یا کرونا
  •  بعضی افراد دچار حملات عود کننده بلز پالسی می شوند که مسئله نادری است و  این افراد سابقه فامیلی حملات عود کننده بلز پالسی را دارند. در موارد عود ممکن است ،بیمار از نظر ژنتیکی مستعد  بازگشت بیماری باشد

عوارض بلز پالسی

 گرچه  بلز پالسی خفیف در طی یک ماه بهبود پیدا می کند، در افراد دچارفلج کامل  بهبودی متفاوت است. عوارض بلز پالسی شامل موارد زیر است:

● آسیب بازگشت ناپذیر به عصب صورت

● رشد دوباره عصب  در مسیری نادرست که باعث انقباضات غیرارادی در عضلات مشخصی می شود، هنگامی که فرد تلاش می کند که سایر عضلات را حرکت دهد، اینحالت سینکینزی نامیده می شود، بعنوان مثال زمانی که فرد تلاش می کند لبخند بزند، ممکن است چشم در سمت مبتلا بسته شود.

● کوری  ناکامل یا کامل چشمی که بسته نمی شود که در اثر خشکی وخراش قرنیه  است.  قرنیه قسمت شفاف چشم است که ازآن محافظت میکند بنابراین مراقبت از چشم در طی بازگشت فلج صورت بسیار مهم است.

مراجعه به پزشک:

در هنگام راجعه به پزشک، بیمار  فهرست داروهای خود را همراه داشته باشد و

درمان اولیه برای درد صورت بلز پالسی

● مسکن های ساده مانند ایبوپروفن، آسپرین و استامینوفن برای بهبود درد مناسب هستند. مصرف آسپرین در سنین زیر 21 سال فقط باد ستور پزشک صورت می گیرد زیرا خطر سندرم ری که بیماری خطرناکی است و کبد ومغز را بیمار می کند ،وجود دارد. به عوارض گوارشی مصرف ایبوپروفن و آسپرین باید توجه نمود.

● استفاده موضعی از گرمای مرطوب: گذاشتن پارچه ای که در آب گرم فرو برده شده،بر روی صورت و چند بار در روز می تواند  در بهبود درد صورت کمک کند.

● اگر چشم فرد بطور کامل بسته نمی شود میتواند کارهای زیر را امتحان کند:

●با استفاده از انگشتان دست روزی چند بار چشم را ببندد.

●از قطره چشمی لوبریکانت(لیز کننده) استفاده کند.

●در طی روز از عینک برای محافظت از چشم استفاده کند.

●  در هنگام شب از یک پوشش چشمی استریل استفاده  کند.

تشخیص و تستهای تشخیصی

 پزشک با معاینه  تشخیص را تعیین می کند. سایر بیماریها مانند سکته مغزی،  عفونت ها بخصوص عفونتهاي ناحيه گوش، بیماری لایم و تومورها می توانند باعث ایجاد ضعف عضلات صورت شوند که مشابه بلز پالسی است. در صورت لزوم پزشک متخصص طب فیزیکی ممکن است  تستهای زیر را توصیه کند:

●نوارعصب و عضله صورت (الکترومیوگرافی). این تست وجود آسیب عصب را مشخص کرده و شدت آسیب را معین می کند. نوارعضله آزمایشی است که در آن فعالیت الکتریکی عضله در پاسخ به تحریک و ماهیت وسرعت هدایت ایمپالس های الکتریکی در طول عصب اندازه گیری می شود. در موارد خفیف فلج نیازیی به انجام تست نیست. اما در موارد متوسط تا شدید فلج صورت، نوار عصب و عضله صورت می تواند محل ضایعه، شدت آن و احتمال برگشت عصب را مشخص نمایید. در مواردی که نگرانی از برگشت فعالیت عصب وجود دارد نگرانی بیمار را برطرف کند. تست نوار عصب صورت در فاصله چند روز بعد از آسیب انجام می شود.

● تصویر برداری: عکسبرداری ایکس ری، ام آرآی یا سی تی اسکن ممکن است انجام شود تا علل دیگر احتمالی فلج صورت بررسی شود. این عکسبرداری ها همچنین مشخص می کند که آیا فشاری به عصب وارد شده وعلت آن چیست. عللی مانند تومور وغدد و شکستگی جمجمه باعث فشار به عصب می شوند. گاهی در موارد خاص آزمایش خون انجام می شود.

لزومی به انجام نوار مغز در موارد مشخص فلج صورت نیست.

درمان بلز پالسی

● درمانهای گوناگونی برای بلز پالسی وجود دارد. پزشک ممکن است درمانهای طب فیزیکی و توانبخشی و دارو را تجویز کند.

● داروها:

  •  کورتیکو استروئید:

داروهای کورتیکو استروئید مانند  پردنیزولون که یک عامل ضد التهاب قدرتمند است  از این دسته دارو می باشد. این دارو ورم عصب صورت را کم کرده وباعث می شود که  عصب در مسیر عبور خود از دالان یا کریدور استخوانی  اطراف آن ،راحت باشد.کورتیکو استروئیدها موقعی بهتر اثر می کنند که ظرف چند روز از شروع علائم  بلز پالسی مصرف شوند.

داروهای ضد ویروسی:

 داروهایی مانند آسیکلوویر(زوویراکس)  و والاسیکلوویر(والترکس) ممکن ست پیشرفت عفونت ویروسی را( در صورتی که عامل بیماری ویروس باشد) متوقف کرده و به درمان کمک کنند.

● درمان های طب فیزیکی:

عضلات فلج شده می توانند چروک خورده و کوتاه شوند که باعث کنتراکچر ( جمع شدگی) دائمی گردند. انجام تحریک الکتریکی كه قبلا بصورت گسترده اي انجام مي شد در مرحله حاد فلج صورت ممنوع است و باعث عوارضي در فلج بلز مثل رشد نابجای عصب می شود. ورزشهای صورت و ماساژ به حفظ عضلات کمک می کند. در مواردی که تقارن صورت بهم خورده یا انقباضات نابجای عضلات وجود دارد یا عضلات هماهنگ نمی باشد انجام بیوفیدبک به برگشت عملکرد ماهیچه های صورت کمک می کند . بیوفیدبک در سایر مواردی که عصب صورت آسییب می بیند مثل آسیب پس از جراحی نیز موثر است. به شرط آنکه عصب قطع کامل نشده باشد.

●جراحی :

در گذشته  در موارد حاد جراحی انجام می شد اما اکنون دیگر برای درمان حاد بلز پالسی عمل جراحی توصیه نمی شود. آسیب عصب صورت و از دست دادن دائمی شنوائی از عوارض عمل جراحی هستند.

 در موارد نادر،  در صورتي كه عضلات صورت بعد از چند ماه اقدامات توانبخشي بازگشت پيدا نكنند، جراحی برای مشکلات طول کشیده عصب صورتی توصیه می شود. اين جراحي ها بسيار تخصصي است.

سایر درمانها:

درمانها ومراقبتهای شخصی توصیه می شود وشامل موارد زیر است: 

● محافظت از چشمی که بسته نمی شود: استفاده از قطره چشمی لوبریکانت در هنگام روز و استفاده از پماد استریل چشمی هنگام شب وخواب،ممکن است به مرطوب شدن چشم کمک کند.استفاده از عینک های محافظ چشم هم تو صیه می شود. استفاده از پوشش چشمی در هنگام شب مناسب است ومی تواند از خراش  ضربه در چشم پیشگیری کند.

● استفاده از گرمای مرطوب:

گذاشتن پارچه  ای که در آب گرم فرو برده شده بر روی صورت، چند بار در روز می تواند به درمان درد کمک کند.

● انجام ورزش و ماساژهای توصیه شده توسط پزشک متخصص طب فیزیکی می تواند به ریلکس شدن عضلات صورت کمک کند.

درمانهای مکمل:

ممکن است کمک کننده باشند وشامل موارد زیر است:

● تکنیک های ریلا کسیشن.  ممکن است باعث کاهش تنش  ودرد عضلانی شوند.

● درمان با ویتامین ها:

ویتامین ب 12 و ویتامین ب یک و مکمل های  روی ممکن است به رشد عصب کمک کنند.

  ارزیابی فلج صورت:

شدت اولیه فلج صورت و پیش آگهی بیماری توسط نوار عصب و عضله صورت انجام می شود. نوار عصب ممکن است با تشخیص پزشک در فواصلی تکرار شود. از فرمهای برای ارزیابی قدرت عضلات صورت استفاده می کنیم. حرکات مختلف صورت ارزیابی شده و ثبت می گردد. از جدول  House-Brackmann Classification of Facial Function جهت ارزیابی عملکرد عضلات صورت استفاده می کنیم.

برای ارزیابی های بعدی از صورت بیمار عکس گرفته و فیلم حرکات مختلف ثبت می گردد. حرکاتی مثل بستن چشمها، خندیدن و فوت کردن ثبت می شود.

به بیماران مبتلا به فلج صورت يا فلج بلز  توصیه می شود از اقداماتی که رشد عصب را به مخاطره می اندازد خود داری نمایند مثلا کشیدن سیگار، خوردن قهوه ،چای زیاد و کوکا باعث انقباض عروق عصب شده و فرایند رشد عصب را به تاخیر می اندازد. گاهی برای کنترل درد بیمار از دارو استفاده می شود.

 

اهداف توانبخشی:

  1. آموزش بیمار در مورد بیماری  فلج صورت یا فلج بلز و مراقبتهای آن بخصوص مراقبت از چشمان جهب پیشگیری از زخم شدن قرنیه
  2. کنترل درد در مواردی که درد وجود دارد مثلا فلج صورت در اثر زونا دردناک است
  3. پیشگیری از لاغر شدن عضلات صورت
  4. بهبود انقباض عضلات
  5. تمرین عضلات و اعصاب بخصوص برگشن اعصاب به نحوی باشد که عملکرد مناسبی داشته باشند
  6. تمرینات حسی برای افرادی که دچار اختلال در حس صورت می شود مثل خواب رفتن، گزگز، مورمور، حس سرما و گرما
  7. بهبود تقارن صورت
  8. پیشگیری از عوارض مثل انقباض ناهماهنگ و ناخواسته عضلات که به آن سینکینزی می گویند مثلا با بستن چشم عضلات صورت نیز منقبض می شود. یا اسپاسم عضلات صورت.

دوره جلسات توانبخشی

معمولا جلسات درمانی ابتدا سه روز در هفته است با بهبودی نسبی و کاهش سرعت پیشرفت به دو جلسه در هفته و سپس یک جلسه در هفته تقلیل می یابد.

دوره بهبودی: در 6 ماه اول پس از شروع فلج صورت بیشترین بهبودی دیده می شود اما تا 18 ماه احتمال بهبودی وجود دارد. اگر بیمار دوره توانبخشی استاندارد را نگزرانده باشد احتمال بهبودی پس از این مدت نیز وجود دارد. متاسفانه اکثر بیماران ما فقط تحريكات الكتريكي دریافت کرده اند و تمرینات مناسب را دریافت نکرده اند و حتی بعد از چند سال با تمرینات مناسب و بیوفیدبک بهبودی دیده می شود.

آموزش بیمار

اگر چشم فرد مبتلا به فلج صورت بسته نمی شود و اشک چشم خشک باشد باید از قطره چشمی بر اساس دستور پزشک استفاده کند. اگر چشم بیمار دچار آسیب قرنیه شود گاهی حتی پلک بیمار برای مدتی دوخته می شود تا از عوارض چشمی پیشگیری شود.

بیمار نباید در معرض نور مستقیم خورشید قرار گیرد، باید از عینک آفتابی استفاده کند.

از قرارگرفتن در معرض باد و جریان هوای کولر که باعث خشکی بیشتر چشم می شود خودداری نماید.

گاهی در فلج صورتی که در اثر ویروس زونا است اختلا در گوش داخلی و سرگیجه دیده می شود.

الکتروتراپی(درمان با تحریکات الکتریکی): شواهدی  علمی مبنی بر اینکه استفاده از تحریکات الکتریکی باعث بهتر شدن رشد عصب بدنبال فلج صورتی شود وجود ندارد و حتی گزارشاتی وجود دارد که تحریکات الکتریکی باعث بیشتر شدن عارضه سینکینری( انقباض نا خواسته  عضلات صورت) می شود.  بنابراین در اكثر بیماران استفاده از تحریک الکتریکی كه باعث انقباض ماهيچه مي شود در اولیل بیماری ممنوع است.   اما در مواردی که درد وجود دارد استفاده از انواعی از تحریکات الکتریکی سطحي توسط افراد مجرب می تواند کمک کننده باشد. در موارد مزمن می توان برای بازآموزی حرکتی عضلات ضعیف شده از تحریکات الکتریکی استفاده نمود.

استفاده از اولتراسوند و لیزر: در افرادی که درد صورت دارند استفاده از لیزر  می تواند کمک کننده باشد اما تابش لیزر به چشم بسیار خطرناک است و باید از پوشش مناسب و تنها در موارد ضروری استفاده شود. لیزر در بهبود رشد عصبی در آسیبهای عصبی تا حدی موثر است ولی هنوز اثرات آن در آسیب عصب هفتم یا عصب صورتی ثابت نشده است. 

اثر اولتراسوند نیز در بهبود رشد عصب صورت ثابت نشده است اما در مواردی مثل جمع شدن عضلات صورت که اصلاحا به آن کنتراکچر می گویند می تواند بعنوان روش کمکی اتفاده شود.

تمرینات عصبی عضلانی:

تمرینات اعصاب و عضلات که با استفاده از تمرین در برابر آینه و یا با استفاده از بیوفیدبک انجام می شود مهمترین بخش درمان فلج عصب صورت است.

 بیوفیدبک: درمان بیوفیدبک در افرادی که تاحدی انقباض عضلات صورت را دارند در درمان فلج صورت کمک کننده است و در درمان اسپاسم صورت و حرکات غیر طبیعی صورت نیز موثر است. این روش از در  بخش طب فیزیکی و توانبخشی برای بیماران فلج صورتی بکار می رود و نتایج بسیار خوبی داشته است.

  از بیمار خواسته می شود که حرکتی را در صورت بصورت قرینه انجام دهد با استفاده از آینه بیمار این حرکت را می بیند و با استفاده از بیوفیدبک صدای انقباض عضله و شدت آنرا می بیند و حرکات صورت را به این ترتیب بصورت قرینه تمرین می کند. نتایج بسیار خوبی در بیماران ما حتی چند سال پس از فلج صورتی دیده می شود. با استفاده از ثبت مقدار تحریکات ایجاد شده از پوست و مقایسه آن با سمت مقابل و نتایج قبلی می توان به مقدار پیشرفت بیمار در هر جلسه پی برد.

برای ضعف عضلات صورت، برنامه تمرینی در منزل نیز تجویز می شود اما با توجه به اینکه هیچ دو بیماری شبیه به هم نمی باشند برنامه یکنواختی برای این بیماران وجود ندارد و بر اساس نوع ضعف عضلات ورزشها برای هر بیمار طراحی می گردد.

حرکات صورت باید به آرامی و شروع شده و بتدریج مشکل تر شود تا اعصاب و عضلات بتدریج خود راتطابق دهند. با بهتر شدن حرکات بیمار می تواند در مقابل حرکات با انگشت مقاومت ایجاد کند تا قدرت عضلات بیشتر شود. ایجاد مقاومت و خستگی عضلانی در ابتدا و قبل از اینکه عضله قدرت کافی را پیدا کند می تواند عضلات صورت را خسته تر کند.

ماساژ: استفاده از انواع ماساژ می تواند به بهتر شدن فلج صورت کمک کند. ماساژ جریان خون صورت را زیادتر کرده از چسبندگی عضلات پیشگیری می کند و به درمان اسپاسم عضلات کمک می کند.

تحریکات مکرر مغزی: تحقیقاتی برای بررسی اثر تحریکات مکرر مغزی در فلج صورت بخصوص د اسپاسم صورت در بخش طب فیزیکی و توانبخشی  در جریان است. ولی هنوز اثرات آن بخوبی ثابت نشده است

روش  توانبخشی کبت: این روش بر اساس روش تسهیل حس عمقی عضلانی عصبی proprioceptive neuromuscular facilitation (PNF) می باشد. در جریان این کار ابتدا از ماساژ یخ (سرما) برای افزایش قدرت عضلانی استفاده می شود سپس کشش وبعد انقباض عضلات صورت داده می شود این کار همراه با تماس با صورت و صحبت  و ایجاد انگیزه در بیمار است.

تزریق بوتاکس:گاهی برای ایجاد تقارن عضلات سمت سالم را با تزریق بوتوکس ضعیف می کنیم. گاهی عضلاتی که دچار انقباض ناهماهنگ می باشند(سینکینزی) را با بوتوکس فلج می کنیم. باید توجه داست که تعیین پاسخ به بوتاکس برای هر عضله متفاوت است و گاهی باعث غیر قرینگی می گردد. بنابراین بهتر است ابتدا با روشهای توانبخشی به حداکثر میزان بهبود دست یابیم

داروها: گاهی داروهای ضد درد عصبی مثل گاباپنتین یا پره گابالین یا لیریکا را برای بیمار تجویز می کنیم.گاهی از این داروها برای اسپاسم صورت استفاده می شود. داروهای مثل تیزانیدین نیز برای اسپاسم صورت استفاده می شوند.

طب سوزنی: طب سوزنی اثر زیادی بر روند رشد عصب صورت ندارد اما در مواردی که اشکال حسی، درد یا اسپاسم عضلانی وجود دارد می تواند به بیمار کمک نماید. همچنین می تواند به شناسایی عضلات توسط مغز کمک نماید. تا حدی نیز در زیبایی صورت کمک کننده است.

 

آدرس کلینیک دکتر غلامرضا رئیسی و دکتر طناز احدی : تهران، شریعتی روبروی پارک شریعتی(کوروش). نبش کوچه پیروز. ساختمان شریعتی. طبقه اول واحد 10 تلفن 22882831
مرکز نوار عصب و عضله 22882831 و 09198045447

 سطح مطلب: عمومی، کارشناسی، تخصصی و فوق تخصصی