طب فیزیکی و توانبخشی در ترکیه تقریبا با ایران و از دهه پنجاه شمسی به عرصه سلامت وارد شد. امروزه طب فیزیکی در ایران پیشرفت زیادی داشته وجزو سه رشته اول انتخاب دستیاری است. اما هنوز نیاز شدیدی به متخصصین طب فیزیکی و خدمات آن بخصوص بخش بستری وجود دارد. مقایسه ایران و ترکیه نکات جالبی را بدست می دهد. این رشته و ارائه خدمات طب فیزیکی و توانبخشی توسعه زیادی در ترکیه پیدا کرده است. این نوشتار را یکی از همکاران ایرانی الاصل متخصص طب فیزیکی و توانبخشی در ترکیه تهیه کرده است که خواندن آن نکات جالبی را یاداوری می کند.
ترکیه در طول دهه گذشته رشد خوبی در حوزه سلامت داشته است و نزدیک به 120 میلیارد دلار در این زمینه سرمایهگذاری کرده است. در نظام سلامت ترکیه پزشک خانواده تعریف شده است، اما نظام ارجاع ندارند. نظام بیمه ترکیه با کمک بیمههای ملی و بیمههای خصوصی تلاش میکند تا بار مالی وارد به دوش مردم کمتر شود بطوریکه دولت رقمی بیش از ۸۰ درصد هزینههای دارویی مردم را متقبل میشود؛ طبق آمار ارائه شده این امر در رضایت عمومی مردم از نظام خدمات درمانی این کشور تاثیر بسزایی دارد.
تركیه درمجموع 1191 بیمارستان دولتی و خصوصی دارد كه از این میزان 375 بیمارستان متعلق به بخش خصوصی و مابقی نیز بیمارستانهای دولتی و متعلق به دانشكدههای پزشكی است. 75 درصد خدمات بهداشتي و درماني از سوي دولت و دانشگاه ها ارايه مي شود و تنها 25 درصد اين خدمات از سوي بخش خصوصي ارايه مي گردد.
از کل تخت هاي بيمارستاني در ترکيه 135 هزارتخت متعلق به بيمارستان هاي دولتي ، 30 هزار به بيمارستان هاي مراکز آموزشي و تنها 19 هزار تخت آن متعلق به بيمارستان هاي خصوصي است.
تعداد متخصصین طب فیزیکی Fiziksel Tip ve Rehabilitasyon (FTR) در ترکیه بیش از 2500 نفر می باشد که مانند متخصصین سایر رشته ها فارغ التحصیل بیمارستان های دانشگاهی و یا بیمارستان های تامین اجتماعی می باشند. انجمن طب فیزیکی ترکیه در سال 1984 تاسیس گردید و پنجمین کنگره جهانی طب فیزیکی و توانبخشی در سال 2009 در ترکیه و استانیول برگزار گردید.
هر چند آمار رسمی در مورد تعداد مراجعین به متخصصین طب فیزیکی و توانبخشی وجود ندارد، بر اساس گفته های متخصصین شاغل در ترکیه، بیش از 70% بیماران مستقیما مراجعه نموده و حداکثر 30 درصد بیماران را موارد ارجاعی تشکیل می دهد و عمده موارد ارجاعی مربوط به بخش های توانبخشی بیماری های اعصاب و ارتوپدی می باشد. دلیل این امر آشنایی عامه مردم با زمینه فعالیت متخصصین طب فیزیکی و توانبخشی می باشد که حاصل فعالیت متخصصین و رزیدنت های این رشته از سال های دهه 1970است که با آموزش رو در رو به ساکنین محلات شروع شده و با ارائه خدمات طب فیزیکی و توانبخشی باعث مراجعه بیماران به این متخصصین شده است به طوری که هنوز نیاز زیادی به این رشته در ترکیه احساس می شود.
طول دوره تخصص طب فیزیکی و توانبخشی تا سال 2012 پنج سال بود که از آن زمان به بعد 4 ساله شد. این رشته در سالهای اخیر جز انتخاب های اول تا سوم بین رشته های تخصصی می باشد..
برنامه آموزش اصلی شامل بیماریهای اسکلتی و عضلانی و توانبخشی می باشد، اما گروه های آموزشی تا نیمی از دوره تحصیل را می تواند به آموزش الکترودیاگنوز، روماتولوژی، سونوگرافی، مانیپولیشن، درد و درمانهای مداخله ای درد، و سایر فیلدهای تخصصی توانبخشی یا بیماریهای اسکلتی و عضلانی تخصیص دهند.
گروه های طب فیزیکی به طور متوسط دارای 100 تخت بستری می باشند و رزیدنتهای بخش، مسئول بیماران بستری هستند و به طور متوسط هر رزیدنت در ماه 6 شیفت شب دارد. بیمارستانهای خصوصی نیز دارای بخشهای بستری طب فیزیکی و توانبخشی می باشند که از این میان می توان بیمارستان زنجیره ای مدیکال پارک را نام برد.
طب فیزیکی در ترکیه دارای دو رشته فوق تخصص روماتولوژی و درد می باشد که دوره آنها سه ساله است. دپارتمانهای این کشور در حال پیگیری ایجاد سایر فوق تخصصها و فلوشیپها می باشند.
در ترکیه دولت تقریبا تمام هزینه داروهای جدید مورد استفاده در روماتولوژی ( داروهای بیولوژیک ) ، بوتولونیم توکسین و نیز بخش اعظم هزینه های ارتزها و وسایل کمکی را با نسخه متخصصان طب فیزیکی بدون احتیاج به تایید بیمه ها پرداخت می نماید.
رفرانس مورد مطالعه رزیدنت ها به انتخاب رزیدنت ها بستگی دارد از جمله شامل برادوم، دلیزا، شاپیرو، دومیترو و یشیم و ...و یا ترکیبی از این موارد می باشد و سوالات امتحانات سالانه، دو سالانه، گواهی نامه و بورد با هدف ارزیابی توانایی رزیدنت ها در مدیریت بیماری های شایع و نحوه قضاوت منطقی در برخورد با بیماری های مختلف طراحی می گردد.